Εκφραστικές Τέχνες και Σχέδιο: Η Εξερεύνηση και η χρησιμοποίηση των μέσων και των υλικών

  Ένα Μοναδικό Παιδί

Παρατηρώντας το τι μαθαίνει ένα παιδί

Οι Θετικές Σχέσεις

Τι μπορούν να κάνουν οι ενήλικες

Τα Ενισχυτικά Περιβάλλοντα
Τι μπορούν να παρέχουν
οι ενήλικες
 

 

 

Γέννηση-

11 μηνών

 

Τα μωρά εξερευνούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στα πλαίσια της εξερεύνησης του κόσμου που τα περιβάλει.

Βλέπε : Τα χαρακτηριστικά της Αποτελεσματικής Μάθησης – Το Παιχνίδι και η Εξερεύνηση, Η Σωματική Ανάπτυξη, Η κατανόηση του Κόσμου – Ο Κόσμος.

 

 

Βλέπε : Τα χαρακτηριστικά της Αποτελεσματικής Μάθησης. – Το Παιχνίδι και η Εξερεύνηση, Η Σωματική Ανάπτυξη, Η κατανόηση του κόσμου – Ο Κόσμος.

 

 

Βλέπε : Τα χαρακτηριστικά της Αποτελεσματικής Μάθησης. – Το Παιχνίδι και η Εξερεύνηση, Η Σωματική Ανάπτυξη, Η κατανόηση του κόσμου – Ο Κόσμος.

 

 

 

8-20 μηνών

Εξερευνά και πειραματίζεται με ένα φάσμα μέσων, μέσω της αισθητηριακής διερεύνησης και της χρησιμοποίησης ολόκληρου του σώματος.

Μετακινεί όλο το σώμα του προς τη κατεύθυνση των ήχων που το ευχαριστούν, όπως είναι η μουσική ή ένας τακτικός ρυθμός.

Μιμείται και αυτοσχεδιάζει ενέργειες που έχει παρατηρήσει (πχ. παλαμάκια ή κούνημα των χεριών).

Αρχίζει να χορεύει με τη μουσική και ακούει και συμμετέχει στα ομοιοκατάληκτα στιχάκια – ρίμες – και τα τραγούδια.

Παρατηρεί και ενδιαφέρεται για τα αποτελέσματα των κινήσεων που αφήνουν σημάδια.

 

Να ενθαρρύνουν τα βρέφη να τους συνοδεύουν στους απλούς ρυθμικούς ήχους και τα παλαμάκια.

Να παρατηρούν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ανταποκρίνονται τα βρέφη στους ήχους πχ. χτυπούν το πάτωμα όταν είναι μπρούμυτα, κάμπτουν και τεντώνουν τα πόδια τους, ή  ανοίγουν και κλείνουν  τις παλάμες τους.

Να ενθαρρύνουν τα βρέφη να γράφουν σημάδια και να ζουλάνε και να αγγίζουν διάφορα υλικά, όπως είναι η μπογιά ,το μίγμα κορνφλάουρ με νερό, η ζύμη και οι τσιχλόφουσκες.

Να διαθέτουν μια σειρά από μαριονέτες που να μπορούν να γλιστρούν  ή να χορεύουν επάνω σε ένα τραπέζι, ακολουθώντας το ρυθμό μιας ζωηρής μουσικής.

Να τοποθετούν στο πάτωμα μεγάλα φύλλα από πλαστικό ή χαρτί, έτσι ώστε να μπορούν τα βρέφη να είναι δίπλα ή να μπουσουλάνε επάνω σε αυτό και να κάνουν σημάδια

Να προσφέρουν υλικά προκειμένου να ενθαρρύνουν τα βρέφη να κάνουν κινήσεις (να πασπαλίζουν να ραντίζουν, να πετούν, να μπογιατίζουν, να κολλάνε ή να σχίζουν χαρτί ή άλλα υλικά).

 

 

16-26 μηνών

Να ακούνε μαζί με τα παιδιά προσεκτικά μια πληθώρα ήχων, και να συζητούν για τους ήχους, τα τραγούδια και τη μουσική που αγαπούν.

Να εισάγουν τα παιδιά στη γλώσσα περιγραφής των ήχων και του ρυθμού (πχ. δυνατός και μαλακός, γρήγορος και αργός).

Να αποδέχονται ολόψυχα τις δημιουργίες των παιδιών και να τα βλέπουν ως κάτι το ξεχωριστό και πολύτιμο.

Να κρατούν σημειώσεις με λεπτομερή αναφορά στις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται στις δημιουργίες ενός παιδιού, και να τις μοιράζονται μαζί με άλλους γονείς.

Να δημιουργούν μια μουσική γραμμή χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά τα οποία να πάλλονται με ασφάλεια και να παράγουν διαφορετικούς ήχους (πχ. ξύλο, κατσαρόλες και πλαστικά μπουκάλια γεμάτα με διάφορα πράγματα).

Να παρέχουν ένα ευρύ φάσμα από υλικά, μέσα και αισθητηριακές εμπειρίες που θα δώσουν στα παιδιά τη δυνατότητα να εξερευνήσουν το χρώμα, την υφή και το χώρο τους.

Να προσφέρουν στα παιδιά χώρο και χρόνο για κίνηση και χορό μέσα και έξω από το σπίτι τους.

 

 

22-36 μηνών

Συνοδεύει τραγουδώντας τα αγαπημένα του τραγούδια.

Δημιουργεί διάφορους ήχους με το χτύπημα, το τράνταγμα, το τρύπημα, το φύσημα κά.

Δείχνει ενδιαφέρον να μάθει για το πώς τα μουσικά όργανα παράγουν τους ήχους της μουσικής.

Πειραματίζεται με τους κύβους, τα χρώματα και τα σημάδια.

Όταν προκύπτουν οι κατάλληλες ευκαιρίες, να βοηθούν τα παιδιά να ακούνε με προσοχή τη μουσική και να παρακολουθούν το χορό, ενθαρρύνοντάς τα να επικεντρώνουν  το ενδιαφέρον τους στο πως ο ήχος και η κίνηση  αναπτύσσονται από τα συναισθήματα και τις ιδέες

Να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν τους εφευρετικούς τρόπους με τους οποίους τα παιδιά προσθέτουν, ή συνθέτουν τα διάφορα μέσα, ή απολαμβάνουν μια συγκεκριμένη εμπειρία.

Να προσκαλούν χορευτές και μουσικούς από θεατρικές ομάδες, ή από ένα τοπικό, ή γειτονικό σχολείο έτσι ώστε να αρχίσουν τα παιδιά να αποκτούν την εμπειρία των ζωντανών εμφανίσεων.

Να χρησιμοποιούν ένα μεγάλο αριθμό από μουσικούς και πρόσωπα που αφηγούνται ή γράφουν ιστορίες από διάφορα πολιτισμικά υπόβαθρα, προκειμένου να διευρυνθούν οι εμπειρίες των παιδιών και να εκφράζονται οι πολιτισμικές τους κληρονομιές

Να επιλέγουν ασυνήθιστα ή ενδιαφέροντα υλικά και μέσα, τα οποία να εμπνέουν την εξερεύνηση, όπως είναι τα ανάγλυφα καλύμματα του τοίχου – ταπετσαρίες – τα ράφια, ο σπάγκος , το διάφανο χαρτί η υδροδιαλυτή κόλλα με προσθήκη χρώματος.

 

 

30-50 μηνών

Απολαμβάνει τη συμμετοχή του σε παιχνίδια με χορό και τραγούδια.

Τραγουδάει λίγα αγαπημένα του τραγούδια.

Αρχίζει να κινείται ρυθμικά.

Μιμείται την κίνηση ανταποκρινόμενο στο άκουσμα της μουσικής.

Κάνει παλαμάκια σε απλά επαναλαμβανόμενα τραγουδάκια

Εξερευνά και μαθαίνει πως μπορούν να αλλάξουν οι ήχοι.

Εξερευνά το χρώμα και το πώς μπορούν να αλλάξουν τα χρώματα.

Κατανοεί ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τις γραμμές για να εσωκλείσει ένα χώρο, και μετά αρχίζει να χρησιμοποιεί αυτά τα σχήματα για να παραστήσει αντικείμενα.

Αρχίζει να ενδιαφέρεται και να περιγράφει την υφή των πραγμάτων.

Χρησιμοποιεί διάφορα κατασκευαστικά υλικά.

Αρχίζει να κατασκευάζει, να στοιβάζει κύβους κάθετα και οριζόντια και να κάνει περιφράξεις και να δημιουργεί χώρους.

Συνδέει κομμάτια από υλικά κατασκευών και δημιουργεί κτίσματα που ισορροπούν.

Αναγνωρίζει ότι τα εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ένα σκοπό.

Να υποστηρίζουν τις αντιδράσεις των παιδιών στις διαφορετικές υφές (πχ. αγγίζοντας τμήματα μιας υφής με τα δάχτυλά τους, ή νοιώθοντας την με τα μάγουλά τους, για να έχουν μια αίσθηση των διαφορετικών ιδιοτήτων της).

Να εισάγουν λεξιλόγιο για να δώσουν τη δυνατότητα στα παιδιά να συζητούν για τις παρατηρήσεις και τις εμπειρίες τους (πχ. “λείο”, “γυαλιστερό”, ” τραχύ” , “αγκαθωτό”, “ξανθό”, “σχεδιαστό”, “οδοντωτό”, “μαλακό”, και “σκληρό”).

Να συζητούν για το αυξανόμενο ενδιαφέρον των παιδιών να χρησιμοποιούν το χρώμα και να αρχίζουν να βρίσκουν τις διαφορές μεταξύ των χρωμάτων.

Να κάνουν προτάσεις και να απευθύνουν ερωτήσεις στα παιδιά για να διευρύνουν τις ιδέες τους για το τι μπορεί να συμβεί (πχ. “Αναρωτιέμαι τι θα συνέβαινε εάν ……”.

Να υποστηρίζουν τα παιδιά να σκεφτούν το τι θέλουν να κάνουν, τις διαδικασίες που θα απαιτηθούν και τα υλικά και τα μέσα που θα χρειαστούν για αυτό το σκοπό (πχ. μια φωτογραφία που να τους υπενθυμίζει ποια είναι τα βασικά συστατικά μιας κατασκευής αναρρίχησης σε παιδότοπο).

Να ηγούνται στις συνεδρίες φανταστικής κίνησης, οι οποίες να βασίζονται στα τρέχοντα ενδιαφέροντα των παιδιών, όπως είναι: το ταξίδι στο διαστήματα, ζώα ζωολογικών κήπων, οι σκιές, ή τα φαντάσματα.

Να παρέχουν στα παιδιά ένα χώρο όπου να μπορούν να απασχολούνται με ασφάλεια

Να συζητούν με τα παιδιά για το που μπορούν να δουν μινιατούρες – μακέτες – και σχέδια στο περιβάλλον, όπως είναι η τοπική υπηρεσία σχεδιασμού (πολεοδομία), η τοπική πλατεία, ή οι νέες κατοικίες που γίνονται πιο κάτω στο δρόμο.

Να παρουσιάζουν και να διδάσκουν στα παιδιά δεξιότητες και τεχνικές σχετικές με πράγματα που κάνουν. Για παράδειγμα, να τους δείξουν το πώς θα μπορέσουν να σταματήσουν να χύνεται η μπογιά, ή το πώς θα ισορροπήσουν τους κύβους, όταν φτιάχνουν με αυτούς διάφορες κατασκευές.

Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που αφορούν τη μουσική, τη ζωγραφική και τη γλυπτική.

Να αφήνουν στα παιδιά χρόνο να σκέπτονται για τη ζωγραφική ή τη γλυπτική, οι οποίες τους ήταν κάτι το άγνωστο, προτού γίνει η συζήτηση για αυτές.

 

 

40-60+ μηνών

Αρχίζει να δημιουργεί ένα ρεπερτόριο από τραγούδια και χορούς

Εξερευνά τους διαφορετικούς ήχους των μουσικών οργάνων.

Εξερευνά το τι συμβαίνει όταν αναμειγνύει τα διάφορα χρώματα.

Πειραματίζεται για να δημιουργήσει διαφορετικές υφές.

Αντιλαμβάνεται ότι τα διάφορα μέσα μπορούν να συνδυαστούν  για να δημιουργήσουν νέα αποτελέσματα.

Χειρίζεται τα διάφορα υλικά για να επιτύχει ένα σχεδιασμένο αποτέλεσμα.

Κατασκευάζει έχοντας στο μυαλό του κάποιο σκοπό, και χρησιμοποιεί διάφορα μέσα.

Χρησιμοποιεί απλά εργαλεία και τεχνικές με ικανό και σωστό τρόπο.

Επιλέγει τα κατάλληλα μέσα και, όταν το κρίνει απαραίτητο, προσαρμόζει τη δουλειά του.

Επιλέγει εργαλεία και τεχνικές που χρειάζεται για να δώσει σχήμα, να συναρμολογήσει και να συνδέσει τα υλικά που χρησιμοποιεί.

 

Ο Στόχος της Ταχύτερης Μάθησης

Να τραγουδούν τα παιδιά, να δημιουργούν μουσική και χορό, και να δοκιμάζουν τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να τα αλλάξουν. Να χρησιμοποιούν με ασφάλεια, να εξερευνούν μια ποικιλία από υλικά, εργαλεία και τεχνικές και να πειραματίζονται με το χρώμα, το σχέδιο, την υφή, τη μορφή και τη λειτουργία τους.

Να μιλούν στα παιδιά για τους τρόπους με τους οποίους θα χρησιμοποιήσουν τα διάφορα μέσα και για το τι θα συμβεί όταν βάζουν μαζί διάφορα πράγματα (πχ. την άμμο, την μπογιά, και το πριονίδι).

Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να παρατηρούν τις αλλαγές, στις ιδιότητες των μέσων καθώς αυτά μεταβάλλονται από την υγρή, στη ξερή, ή τη στερεά μορφή. Συζητήστε για μαζί τους τι συμβαίνει, βοηθώντας τα να σκεφτούν και να συνδέσουν την αιτία με το αποτέλεσμα.

 

Να παρέχουν τα κατάλληλα μέσα και κατά περίπτωση να υποδεικνύουν τον τρόπο της ανάμειξης χρωμάτων, της συναρμολόγησης πραγμάτων και του συνδυασμού υλικών.

Να προσφέρουν στα παιδιά τις ευκαιρίες να χρησιμοποιούν τις δεξιότητες τους και να διερευνούν έννοιες και ιδέες, δια μέσου των κατασκευών τους.

Να κρατούν ένα χώρο για μοντέλα και κατασκευές, τα οποία να μπορούν τα παιδιά να απολαύσουν, να εξελίξουν και να ανατρέξουν για κάποιο χρονικό διάστημα.

Να οργανώνουν ευφάνταστες και δραστήριες εμπειρίες, όπως είναι  το  “Πηγαίνοντας για το κυνήγι μιας αρκούδας”. Να βοηθούν τα παιδιά να θυμηθούν τις ενέργειες της ιστορίας και να σκεφτούν τους διαφορετικούς τρόπους των κινήσεων τους.