Η Κατανόηση του Κόσμου: Ο Κόσμος

  Ένα Μοναδικό Παιδί

Παρατηρώντας το τι μαθαίνει ένα παιδί

Οι Θετικές Σχέσεις

Τι μπορούν να κάνουν οι ενήλικες

Τα Ενισχυτικά Περιβάλλοντα
Τι μπορούν να παρέχουν
οι ενήλικες
 

 

 

Γέννηση-

11 μηνών

Κινεί τα μάτια του, μετά το κεφάλι του, για να παρακολουθήσει μετακινούμενα αντικείμενα

Αντιδρά με απότομη αλλαγή όταν ένα πρόσωπο ή ένα αντικείμενο εξαφανίζεται από τα μάτια του.

Κοιτάζει με ενδιαφέρον γύρω από ένα χώρο, σαρώνοντας οπτικά το περιβάλλον του για να δει διαφορετικά και ενδιαφέροντα αντικείμενα και εκδηλώσεις.

Χαμογελάει με ευχαρίστηση σε αναγνωρίσιμα παιχνίδια.

Επαναλαμβάνει ενέργειες που έχουν ένα αποτέλεσμα (πχ. κλωτσάει ή χτυπάει ένα μόμπιλ ή ταρακουνάει μια κουδουνίστρα).

Βλέπε επίσης: Τα Χαρακτηριστικά της Αποτελεσματικής Μάθησης – Το Παιχνίδι και η Εξερεύνηση, και η Σωματική Ανάπτυξη.

Να ενθαρρύνουν τις κινήσεις  των μωρών μέσω των κατάλληλων αλληλεπιδράσεων (πχ. με το άγγιγμα των χεριών και των ποδιών και με την εκδήλωση της ευχαρίστησης τους, όταν κλωτσάνε και κουνάνε τα χέρια τους). Να παρέχουν στα μωρά ένα μεγάλο αριθμό από διάφορα αντικείμενα της καθημερινότητας για να τα εξερευνούν και να τα μελετούν (πχ. καλαθάκια με ελκυστικά αντικείμενα – treasure baskets).

Να προσφέρουν κάτι καινούριο και ενδιαφέρον – κάνοντας μικρές αλλαγές στο συνηθισμένο περιβάλλον των παιδιών.

Να διαθέτουν χώρους που να δίνουν στα μωρά διαφορετικές  οπτικές εικόνες (πχ. ένα παιδότοπο που να προσφέρεται για ήπιο παιχνίδι και να περιλαμβάνει διαφορετικά επίπεδα εξερεύνησης).

 

 

 

8-20 μηνών

Παρατηρεί προσεκτικά τι κάνουν τα ζώα, οι άνθρωποι και τα οχήματα.

Παρατηρεί το παιχνίδι που του κρύβεται και προσπαθεί να το βρει.

Αναζητάει τα πεσμένα αντικείμενα.

Είναι απορροφημένο στο συνδυασμό αντικειμένων (πχ. κτυπάει δύο αντικείμενα μεταξύ τους, ή τα βάζει μέσα σε δοχεία).

Γνωρίζει ότι τα αντικείμενα χρησιμοποιούντα με διαφορετικούς τρόπους (πχ. μια μπάλα κυλάει ή πετιέται και ένα αυτοκινητάκι σπρώχνεται).

Να παίζουν με τα παιδιά παιχνίδια του τύπου “το κρύβω και να το βρεις” ή το κρυφτό μέσα και έξω από το σπίτι τους.

Να σχεδιάζουν ποικίλες  τακτοποιήσεις του εξοπλισμού και των υλικών, τα οποία να  μπορούν να χρησιμοποιηθούν με βρέφη με διάφορους τρόπους που να διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον τους και να προσφέρουν προκλήσεις.

Να τραβούν τη προσοχή των βρεφών σε πράγματα από διαφορετικούς χώρους, όπως είναι μια επιφάνεια με σχέδια.

Να προσφέρουν στα βρέφη εικονογραφημένα βιβλία με επικαλύμματα, με την ανασήκωμα  των οποίων αποκαλύπτεται μια κρυμμένη εικόνα που σχετίζεται με το περιεχόμενο τους.

Να παρέχουν στα βρέφη μια ποικιλία από ενδιαφέροντα πράγματα, για να τα βλέπουν όταν, ψάχνοντας γύρω τους, κοιτάζουν επάνω προς την οροφή, ή προς μία γωνία.

Να επιδεικνύουν και να μιλάνε για τις φωτογραφίες που απεικονίζουν τα αγαπημένα μέρη των βρεφών.

 

 

16-26 μηνών

Εξερευνάει τα αντικείμενα συνδυάζοντας διαφορετικές προσεγγίσεις, όπως:  το κούνημα, το χτύπημα, το  κοίταγμα, η αίσθηση της αφής , η γεύση, το γλείψιμο, το τράβηγμα, το γύρισμα και το σκάλισμα

Θυμάται που ανήκουν τα αντικείμενα.

Συνδέει τα μέρη από αντικείμενα που εφαρμόζουν καλά μεταξύ τους (πχ πιέζει το καπάκι μιας τσαγιέρας).

Να συζητούν με τα παιδιά για το πώς ανταποκρίνονται αυτά στις θέες, τους ήχους, τις μυρωδιές και τα αρώματα στο περιβάλλον τους, και το τι θα επιθυμούσαν όταν παίζουν έξω από το σπίτι τους.

Να ενθαρρύνουν τα παιδιά  να εξερευνούν τις λιμνούλες, τα δένδρα, και τις επιφάνειες, όπως πχ. το γρασίδι, το μπετό, τα χαλίκια και τα βότσαλα. 

Να χρησιμοποιούν υπαίθριους χώρου, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να εξερευνούν χαρακτηριστικά του εξωτερικού χώρου (πχ. ένα βουναλάκι, ένα μονοπάτι, ή ένα τοίχο).

Να παρέχουν στα παιδιά μια συλλογή από αντικείμενα, για να εξερευνήσουν το πως μπορούν να ενωθούν μεταξύ τους με τη μέθοδο της δοκιμής και σφάλματος

 

 

22-36 μηνών

Ευχαριστιέται να παίζει με παιχνίδια που αποτελούν μια μικρογραφία του κόσμου (πχ. ένα αγρόκτημα, ένα γκαράζ, ή ένα τραινάκι).

Παρατηρεί τα λεπτομερή χαρακτηριστικά των αντικειμένων που υπάρχουν στο περιβάλλον του.

Να αφηγούνται στα παιδιά ιστορίες που να αναφέρονται σε περιοχές και σε ταξίδια.

 

Να χρησιμοποιούν τους εξωτερικούς χώρους, για να δώσουν στα παιδιά τις ευκαιρίες να εξερευνήσουν το φυσικό κόσμο (πχ. να χρησιμοποιούν καμπανίτσες, σημαιούλες, μικρούς ανεμόμυλους και φούσκες προκειμένου τα παιδιά να εξερευνήσουν τα αποτελέσματα του αέρα).

Να προσφέρουν ιστορικά και ενημερωτικά βιβλία σχετικά με διάφορα μέρη, όπως είναι ένα ζωολογικό πάρκο, ή μια παραλία, για να υπενθυμίζουν στα παιδιά τις επισκέψεις που μπορούν να κάνουν σε πραγματικά μέρη.

 

 

30-50 μηνών

Σχολιάζει και κάνει ερωτήσεις για ζητήματα που αφορούν τον οικογενειακό του κόσμο, όπως πχ. για το τόπο που ζει και το φυσικό του περιβάλλον.

Μπορεί να συζητάει για πράγματα που έχει παρατηρήσει, όπως είναι: τα φυτά, τα ζώα, τα φυσικά αντικείμενα και τα πράγματα που βρίσκει στο περιβάλλον του.

Συζητάει για το γιατί συμβαίνουν και για το πώς λειτουργούν ορισμένα πράγματα.

Αναπτύσσει μία αντίληψη για την ανάπτυξη, και για τη φθορά και τη βλάβη, με τη παρέλευση του χρόνου.

Επιδεικνύει φροντίδα και ενδιαφέρον για τα ζωντανά πλάσματα και το περιβάλλον.

Να χρησιμοποιούν τις γνώσεις και την εμπειρία των γονέων τους για να διευρύνουν τις εμπειρίες των παιδιών για τον κόσμο.

Να στηρίζουν τα παιδιά με αισθητηριακές διαταραχές προσφέροντας τους πρόσθετη εμπειρία και γνώση, προκειμένου να βελτιωθεί η μάθησή τους για τον κόσμο που τα περιβάλει.

Να διεγείρουν την ευαισθητοποίηση των παιδιών να γνωρίζουν τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος και της τοπικής περιοχής τους (πχ. με τις  επισκέψεις τους στα καταστήματα ή σε ένα πάρκο).

Να εισάγουν το κατάλληλο λεξιλόγιο, ώστε να δώσουν τη δυνατότητα στα παιδιά  να αναφέρουν  τις παρατηρήσεις τους  και να κάνουν ερωτήσεις.

Να χρησιμοποιούν την τοπική περιοχή για την εξερεύνηση  του  φυσικού και του κτηριακού – αστικού – περιβάλλοντος.

Να παρέχουν ευκαιρίες για τη παρατήρηση των πραγμάτων μέσω μιας ποικιλίας  μέσων, συμπεριλαμβανομένων και των μεγεθυντικών φακών και των φωτογραφιών.

Να δίνουν χάρτες  ηλεκτρονικού παιχνιδιού  και  απομιμήσεις του κόσμου σε μικρογραφίες  παιχνιδιών, για να δημιουργήσουν τα παιδιά  τα δικά τους μικροσκοπικά περιβάλλοντα.

Να διδάσκουν δεξιότητες και γνώσεις στα πλαίσια πρακτικών δραστηριοτήτων (πχ.  η μάθηση των χαρακτηριστικών των υγρών και των στερεών σωμάτων, μέσω της συμμετοχής των παιδιών στο λιώσιμο της σοκολάτας ή το μαγείρεμα των αβγών).

 

 

40-60+ μηνών

Κοιτάζει προσεκτικά τις ομοιότητες, τις διαφορές, τα πρότυπα και την αλλαγή.

Ο Στόχος της Πρώιμης Μάθησης

Να γνωρίζουν τα παιδιά τις ομοιότητες και τις διαφορές σχετικά με τους τόπους, τα αντικείμενα, τα υλικά και τα ζωντανά πλάσματα. Να συζητούν για τα χαρακτηριστικά  του δικού τους άμεσου περιβάλλοντος και το πώς τα περιβάλλοντα  μπορεί να διαφέρουν το ένα με το άλλο, Να παρατηρούν τα ζώα και τα φυτά και να εξηγούν γιατί συμβαίνουν ορισμένα πράγματα , και να μιλούν για τις αλλαγές.

Να βοηθούν τα παιδιά να παρατηρούν και να συζητούν για τις διατάξεις και τα σχέδια που υπάρχουν γύρω τους (πχ. τις τριβές από σχάρες, καλύμματα ή τούβλα).

Να εξετάζουν μαζί με τα παιδιά την συνεχή αλλαγή,  με τη παρέλευση του χρόνου (πχ. την αύξηση των φυτών), καθώς και την αναστρέψιμη αλλαγή (πχ. το λιώσιμο του πάγου).

Να χρησιμοποιούν τις κατάλληλες λέξεις, ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να κάνουν τις σωστές διακρίσεις στις παρατηρήσεις τους (πχ. “κωμόπολη”, “χωριό”, “δρόμος” , “μονοπάτι” , “σπίτι”, “διαμέρισμα”, “ναός” και “συναγωγή”).

Να βοηθούν τα παιδιά να μαθαίνουν το περιβάλλον τους, συζητώντας με τους ανθρώπους, εξετάζοντας φωτογραφίες και απλούς χάρτες και επισκέπτοντας διάφορες τοπικές περιοχές.

Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να εκφράζουν τη γνώμη τους για το φυσικό και το οικοδομημένο περιβάλλον, και να τους δίνουν ευκαιρίες  να ακούνε τις διαφορετικές απόψεις για τη ποιότητα του περιβάλλοντος.

Να ενθαρρύνουν τη χρησιμοποίηση των λέξεων που θα βοηθούν τα παιδιά να εκφράσουν τις απόψεις τους (πχ. “θορυβώδες” , “ήσυχο” και “ρύπανση”).

Να χρησιμοποιούν τους σωστούς όρους, έτσι ώστε πχ. τα παιδιά να χαίρονται να ονομάζουν τη χρυσαλλίδα, εφόσον ο γονιός χρησιμοποιεί τη σωστή ονομασία της.

Να υποβάλουν, ανοιχτού  τύπου ερωτήσεις  (πχ. “Πως μπορούμε …..;”, ή “Τι θα συνέβαινε αν …;”).

 

Να δίνουν στα παιδιά ευκαιρίες για να καταγράψουν ορισμένα ευρήματα (πχ. με το σκίτσο, το γράψιμο, τη δημιουργία μιας μικρογραφίας – μινιατούρας – ή τη φωτογράφηση).

Να προσφέρουν ιστορίες που να βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν διαφορετικά περιβάλλοντα.

Να παρέχουν ερεθίσματα και μέσα για τα παιδιά να δημιουργήσουν απλούς χάρτες, σχέδια, ζωγραφιές,, σχεδιαγράμματα και μοντέλα από τις παρατηρήσεις τους από γνωστά ή φανταστικά τοπία.

Να δίνουν στα παιδιά τις ευκαιρίες να σχεδιάζουν πρακτικά, ελκυστικά περιβάλλοντα (πχ. να φροντίζουν τα  παρτέρια με λουλούδια, ή να οργανώνουν τον εξοπλισμό στον εξωτερικό χώρο του σπιτιού τους).