Η Επικοινωνία, η Γλώσσα, η Ανάγνωση και η Γραφή

Οι Απαιτήσεις

Είναι απαραίτητο να υποστηριχτεί η μάθηση και η ικανότητα  των παιδιών να επικοινωνούν, να μιλούν και να ακούν να είναι έτοιμα και να αρχίζουν να διαβάζουν και να γράφουν. Θα πρέπει  να τους παρέχονται η ευκαιρία και η ενθάρρυνση να χρησιμοποιούν τις δεξιότητες τους σε ένα φάσμα καταστάσεων και σκοπών, και να στηριχτούν να αναπτύξουν την αυτοπεποίθηση και τη διάθεση να ενεργήσουν έτσι.

Οι Παράμετροι της Επικοινωνίας της Γλώσσας, της Ανάγνωσης και της Γραφής

Στην ανάπτυξη των παιδιών στην Επικοινωνία τη Γλώσσα, την Ανάγνωση και τη Γραφή περιλαμβάνονται οι παρακάτω παράμετροι:

Η Γλώσσα της Επικοινωνίας –αφορά το πώς κατορθώνουν τα παιδιά να επικοινωνούν. Η μάθηση των παιδιών να ακούνε με προσοχή και να μιλούν προκύπτει μέσα από τη μη φραστική επικοινωνία, η οποία περιλαμβάνει: την έκφραση του προσώπου, την επαφή με τα μάτια, το νεύμα και τη χειρονομία. Αυτές οι επιδεξιότητες αναπτύσσονται όταν τα παιδιά συναναστρέφονται με άλλα άτομα, τα ακούνε με προσοχή και χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους, επεκτείνουν το λεξιλόγιό τους και βιώνουν την εμπειρία ιστοριών, τραγουδιών, ποιημάτων και ομοιοκαταληξιών.

Η Γλώσσα της Σκέψης – αναφέρεται στο πως τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τη γλώσσα προκειμένου να φανταστούν και να αναπαράγουν ρόλους και εμπειρίες, και το πώς χρησιμοποιούν την ομιλία για να αποσαφηνίσουν τη σκέψη και τις ιδέες τους ή για να αναφερθούν σε γεγονότα που έχουν παρατηρήσει ή του έχουν προκαλέσει την περιέργεια.

Η Σύνδεση Ήχων και Γραμμάτων – αφορά το πώς τα παιδιά αναπτύσσουν την ικανότητα να διακρίνουν τους ήχους και εξοικειώνονται με την ομοιοκαταληξία, τον ρυθμό, και την αλλαγή. Αυτά αναπτύσσουν τη κατανόηση της ανταπόκρισης μεταξύ των προφορικών και των γραπτών ήχων, μαθαίνουν να συνδέουν τους ήχους με τα γράμματα και να χρησιμοποιούν τη γνώση τους να διαβάζουν και να γράφουν απλές λέξεις με το άκουσμα και την ανάμειξη των ήχων.

Η Ανάγνωση – με αυτή τα παιδιά κατανοούν και απολαμβάνουν ιστορίες, βιβλία και ομοιοκαταληξίες, αναγνωρίζουν ότι το έντυπο μεταδίδει έννοιες – φανταστικές ή πραγματικές – και μπορούν να διαβάζουν γνωστές λέξεις και απλές προτάσεις.

Η Γραφή –  αναφέρεται στο πως τα παιδιά κτίζουν τη κατανόηση της σχέσης μεταξύ της προφορικής και της γραπτής λέξης και το πως κάνοντας διάφορα σημεία και σχέδια και με το προσωπικό τους γραφικό χαρακτήρα αποδίδουν νόημα στο κείμενο και προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τη γραφή για διάφορους σκοπούς.

Ο  Γραφικός χαρακτήρας – αφορά τους τρόπους κατά τους οποίους τα τυχαία σημεία, οι γραμμές και τα σχέδια αναπτύσσουν και διαμορφώνουν τη βάση της ιδιαίτερης αναγνώρισης του τρόπου γραφής των παιδιών.

Τι σημαίνει για τα παιδιά η Ανάπτυξή τους στην Επικοινωνία, τη Γλώσσα, την Ανάγνωση και τη Γραφή

  • Για να πραγματοποιήσουν τα βρέφη και τα μικρά παιδιά επιδέξιες επικοινωνίες θα χρειαστεί να συγχρωτίζονται με άτομα με τα οποία έχουν θερμές και ευχάριστες σχέσεις, όπως είναι η οικογένειά τους ή οι κηδεμόνες τους, και σε μια ομαδική κατάσταση, με ένα πρόσωπο κλειδί το οποίο γνωρίζουν και εμπιστεύονται.
  • Τα βρέφη ανταποκρίνονται με διαφορετικό τρόπο στους διάφορους ήχους και από πολύ νωρίς είναι σε θέση να διακρίνουν διάφορους τύπους ήχων. Χρησιμοποιούν τις φωνές τους για να επικοινωνήσουν και κάνουν γνωστό στο περιβάλλον τους το τι χρειάζονται και το πώς αισθάνονται..
  • Όλα τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από τις δραστηριότητες και τις εμπειρίες τους στις οποίες εμπλέκονται όλες οι αισθήσεις τους. Η μουσική, ο χορός, οι ομοιοκαταληξίες και τα παιδικά τραγούδια προάγουν την ανάπτυξη της γλώσσας.
  • Καθώς τα παιδιά αναπτύσσουν τις επιδεξιότητες του λόγου και του ακούσματος με προσοχή, δημιουργούν τα θεμέλια: της παιδείας, της απόδοσης νοήματος και υπόστασης στα οπτικό-ακουστικά σύμβολα, και τελικά της απόκτησης των ικανοτήτων της ανάγνωσης και της γραφής. Τα παιδιά χρειάζονται να τους δίνονται διάφορες ευκαιρίες αλληλεπίδρασης με τους άλλους και η δυνατότητα της χρησιμοποίησης μιας μεγάλης ποικιλίας μέσων, προκειμένου να εκφράσουν τις γνώσεις τους, όπως είναι: τα σημάδια της γραφής, τα σχεδιαγράμματα, οι ζωγραφιές, το πλάσιμο της πλαστελίνης, η ανάγνωση και η γραφή.

Πως  το κλινικό περιβάλλον  μπορεί  να ανταποκριθεί περισσότερο αποτελεσματικά  σε αυτό το τομέα της Μάθησης και της Ανάπτυξης των παιδιών

Προκειμένου να δοθούν στα παιδιά οι καλύτερες δυνατές ευκαιρίες για την κατά το δυνατόν αποτελεσματικότερη ανάπτυξη και μάθηση τους στο τομέα της Επικοινωνίας, της Γλώσσας, της Ανάγνωσης και της Γραφής οι ιατροί θα πρέπει να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή στις ακόλουθες προτάσεις:

Οι Θετικές Σχέσεις

  • Βοηθήστε τα παιδιά να εκφράσουν τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματά τους και να οικοδομήσουν σχέσεις με τους ενήλικες και μεταξύ τους.
  • Δώστε τους καθημερινές ευκαιρίες να λένε και να απολαμβάνουν ένα μεγάλο αριθμό φανταστικών και μη βιβλίων, ομοιοκαταληξιών, μουσικής, τραγουδιών, ποιημάτων και ιστοριών.
  • Επιτρέψτε στα παιδιά να παρακολουθούν τους ενήλικες όταν διαβάζουν και γράφουν και ενθαρρύνετέ τα να πειραματιστούν στη γραφή, κάνοντας, διάφορα σημεία, προσωπικά σύμβολα και γράφοντας παραδοσιακά κείμενα.
  • Αναγνωρίστε εγκαίρως και ανταποκριθείτε αμέσως στο οποιοδήποτε πρόβλημα των παιδιών σας που αφορά την ανάπτυξη του λόγου τους.

Τα Ενισχυτικά Περιβάλλοντα

  • Δημιουργείστε ένα περιβάλλον το οποίο να είναι πλούσιο σε πινακίδες, σύμβολα, ανακοινώσεις, ειδοποιήσεις, αριθμούς, λέξεις, ομοιοκαταληξίες, βιβλία, εικόνες, μουσική και τραγούδια, το οποίο να λαμβάνει υπόψη του τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, τις γνώσεις, τις αντιλήψεις, και το οικογενειακό  και το πολιτισμικό πλαίσιο των παιδιών.
  • Εφόσον πρόκειται για παιδιά τα οποία χρειάζονται να χρησιμοποιούν διαφορετικά συστήματα επικοινωνίας δώστε τους τις ευκαιρίες να μάθουν να ανακαλύπτουν τρόπους αποτύπωσης των ιδεών τους και να αποκτήσουν τη πρόσβαση σε κείμενα με ένα διαφορετικό τρόπο, για παράδειγμα μέσω της Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Information and Communications Technology) .
  • Παραχωρείστε στα παιδιά αρκετό χρόνο και χαλαρές ευκαιρίες προκειμένου να αναπτύξουν το προφορικό τους λόγο, μέσω συνεχών συζητήσεων μεταξύ τους και  με ενήλικες, -κατ’ ιδίαν και σε μικρές ομάδες. Επιτρέψτε στα παιδιά να ξεκινήσουν συζητήσεις, σεβαστείτε το χρόνο τους για να διακόψουν και να σκεφτούν και βοηθείστε τα να αναπτύξουν την επικοινωνία και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον τους.
  • Επιδείξτε ιδιαίτερη συναίσθηση και ευαισθησία στις ανάγκες των παιδιών να μάθουν και τη δική σας γλώσσα. Εφόσον είναι δυνατό χρησιμοποιείστε τη μητρική τους γλώσσα και εξασφαλίστε τους τη στενή ομαδική εργασία μεταξύ των ιατρών, των γονέων και υπαλλήλων που μιλούν και τις δύο γλώσσες, έτσι ώστε να υπάρξει η κατάλληλη αλληλοϋποστήριξη στην ενίσχυση της ικανότητάς τους να μιλούν και τη δική σας γλώσσα.

Η Μάθηση και η Ανάπτυξη

  • Συνδέστε τη γλώσσα με τη σωματική κίνηση στις δραστηριότητες της απαγγελίας τραγουδιών και ομοιοκαταληξιών, αναπαραστάσεις ρόλων και τις πρακτικές εμπειρίες όπως είναι η μαγειρική και η κηπευτική.
  • Επιδείξτε ευαισθησία απέναντι στους πολλούς και διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα παιδιά εκφράζουν τους εαυτούς τους με μη φραστικό τρόπο, και ενθαρρύνετέ τα να εξωτερικεύουν τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματά τους, μέσα από ένα ευρύ πλαίσιο εκφραστικών μορφών , όπως είναι οι κινήσεις του σώματος, η τέχνη, ο χορός και τα τραγούδια.
  • Βοηθήστε στην ανάπτυξη της φωνολογικής επίγνωσης των παιδιών, και συγκεκριμένα μέσω της ομοιοκαταληξίας και της παρήχησης (η τοποθέτηση ομόηχων λέξεων στην ίδια φράση) και της γνώσης της αλφαβήτου.
  • Αναπτύξτε τη γνώση και την εξοικείωση των παιδιών στα συστήματα της εκμάθησης άλλων γλωσσών και τα συστήματα επικοινωνίας, όπως είναι  η νοηματική γλώσσα και το σύστημα Braille για τα κουφά και τα τυφλά παιδιά αντίστοιχα