Η ενσωμάτωση της άσκησης μέσα στα μαθήματα, μπορεί να συμβάλει στη μαθησιακή βελτίωση των παιδιών

Pediatrics, February 24, 2016

Ολλανδοί ερευνητές ασχολήθηκαν με μια ομάδα 500 μαθητών της δευτέρας και της τρίτης τάξης του Δημοτικού. Στα μισά από αυτά τα παιδιά η παράδοση των μαθημάτων έγινε με το παραδοσιακό τρόπο, ενώ στα υπόλοιπα η διδασκαλία τους συμπληρώθηκε με σωματική δραστηριότητα σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να ενισχύσει τα μαθήματα της αριθμητικής και της γλώσσας.

Μετά από τη παρέλευση δύο ετών, τα παιδιά των οποίων η διδασκαλία των μαθημάτων τους περιλάμβανε και τη σωματική δραστηριότητα είχαν σημαντικά υψηλότερες βαθμολογίες στα μαθηματικά και την ορθογραφία, από τις αντίστοιχες των συμμαθητών τους, στους οποίους απουσίαζε η σωματική τους δραστηριότητα  από τη διδασκαλία των μαθημάτων τους.

Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Marijke  Mullender – Wijnsma του Πανεπιστημίου του Gronigen στην Ολλανδία ανέφερε ότι “Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι σημειώθηκαν επιδράσεις του διαλείμματος και των διακοπών της σωματικής δραστηριότητας στη μάθηση των παιδιών’’

Η ίδια πρόσθεσε μέσω email: “Ωστόσο, πιστεύουμε ότι η ενσωμάτωση της σωματικής δραστηριότητας μέσα στα ακαδημαϊκά μαθήματα θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντικότερες επιδράσεις στην ακαδημαϊκή επιτυχία’’

Για να αξιολογήσουν το αν μπορεί η σωματική άσκηση να επηρεάσει τη μάθηση η Mullender – Wijsma  και οι συνεργάτες της δημιούργησαν ένα ερευνητικό σχέδιο που αντιστοιχούσε στα τυπικά μαθήματα της ακαδημαϊκής ύλης, αλλά πρόσθεσαν και ένα μέρος που περιλάμβανε και τη σωματική δραστηριότητα των μαθητών. Το εφάρμοσαν σε 12 Δημοτικά σχολεία. Τα μαθήματα περιλάμβαναν την ενίσχυση της σταθερής σχολικής εξάσκησης και των επαναλήψεων, με κινήσεις του σώματος. Για παράδειγμα, τα παιδιά πηδούσαν επί τόπου οκτώ φορές, για να λύσουν το πρόβλημα 2Χ4.

Τα παιδιά που ανήκαν στην ομάδα σωματικής άσκησης έλαβαν μαθήματα για 2 χρόνια που επαναλαμβάνονταν 3 φορές την εβδομάδα και διαρκούσαν 22 εβδομάδες. Αυτά τα μαθήματα είχαν διάρκεια μέχρι 30 min, και ήταν εξίσου κατανεμημένα μεταξύ των μαθηματικών και της γλώσσας

Στα τεστ των μαθηματικών που ήταν επικεντρωμένα στη ταχύτητα λύσης των προβλημάτων, δεν υπήρξε σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων των παιδιών, μετά από την παρέλευση ενός έτους από την εφαρμογή της διδασκαλίας μαζί με τη σωματική δραστηριότητα.

Οι ερευνητές σημειώνουν στο περιοδικό Pediatrics ότι μετά από δύο έτη, τα παιδιά που έλαβαν την, συνοδευόμενη από σωματική δραστηριότητα, εκπαίδευση, είχαν σημαντικά υψηλότερες βαθμολογίες στις εξετάσεις, που αφορούσαν τη ταχύτητα επίλυσης των προβλημάτων της αριθμητικής, από ότι είχαν αντίστοιχα εκείνα τα παιδιά στα οποία δεν εφαρμόστηκε αυτή η εκπαίδευση. Η διαφορά στα δύο έτη ισοδυναμούσε με περισσότερους  από τέσσερις μήνες πρόσθετο κέρδος μάθησης, για τους μαθητές που ήταν σωματικά δραστήριοι, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τους.

Σε ένα άλλο τεστ των μαθηματικών με επικέντρωση στη κατανόηση του μαθήματος , οι μαθητές της ομάδας της σωματικής άσκησης υπερτερούσαν σε απόδοση των συμμαθητών τους στο πρώτο και το δεύτερο έτος της μελέτης. Μετά από δύο έτη, η ομάδα της σωματικής άσκησης πέτυχε το ισοδύναμο όφελος μιας τετράμηνης επιπλέον μάθησης.

Αναφορικά με την ορθογραφία, δεν υπήρξε καμία διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων των μαθητών, μετά από τη παρέλευση ενός έτους. Αλλά μετά το τέλος του δευτέρου έτους η ομάδα των παιδιών, των οποίων η εκπαίδευση συνοδευόταν από τη σωματική άσκηση, είχαν σημαντικά καλύτερες βαθμολογίες στα τεστ της ορθογραφίας. Και αυτές οι βαθμολογίες ισοδυναμούσαν κατά προσέγγιση με ένα τετράμηνο όφελος πρόσθετης μάθησης.

Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι η σωματική άσκηση δεν φαίνεται να έχει κανένα αντίκτυπο στην ανάγνωση. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό ότι οι σωματικές δραστηριότητες μπορεί να είναι περισσότερο επωφελείς στη μάθηση, που περιλαμβάνει την επανάληψη, την απομνημόνευση, και την πρακτική εξάσκηση των μαθημάτων από τις προηγούμενες σχολικές τάξεις.

Το τεστ  της ανάγνωσης απαιτούσε από τους μαθητές να διαβάζουν όσο το δυνατόν περισσότερες λέξεις, μέσα σε ένα λεπτό – μια δεξιότητα, η οποία όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς, δεν αποτέλεσε το αντικείμενο πρακτικής εξάσκησης των μαθητών, στα πλαίσια της έρευνας. Τα μαθήματα κατά τη διάρκεια της μελέτης επικεντρώθηκαν στη λύση προβλημάτων της αριθμητικής και την ορθογραφία λέξεων – σχολικά καθήκοντα τα οποία και βελτιώθηκαν περισσότερο με τη σωματική άσκηση, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.

Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι ένας περιορισμός της μελέτης είναι ότι, κάποιος βαθμόςτης βελτιωμένης απόδοσης της ομάδας της σωματικής άσκησης κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, μπορεί να οφείλεται στους ειδικά εκπαιδευμένους δασκάλους. Επίσης η διαχείριση ορισμένων τεστ από μεμονωμένα σχολεία  μπορεί να έχει επηρεάσει τα αποτελέσματα της έρευνας.

Η ερευνητική ομάδα δεν εξέτασε το γιατί φαίνεται να βοηθάει η σωματική δραστηριότητα, τη  διαδικασία της μάθησης. Μπορεί να οφείλεται, όπως έχουν δείξει πολλές άλλες μελέτες, στο γεγονός ότι η σωματική δραστηριότητα γενικά ωφελεί τον εγκέφαλο.  Ή, η σωματική άσκηση κατά τη διάρκεια της μάθησης μπορεί, με τη συνεργασία του εγκεφάλου και του σώματος, να βελτιώνει την αφοσίωση στη μαθησιακή διαδικασία.

Οι Sara Benjamin Nelson και οι συν. από το Πανεπιστήμιο του Johns Hopkins, αναφέρουν σε ένα συνοδευτικό κείμενο της σύνταξης του περιοδικού: “Είναι ασαφές το πώς τα αποτελέσματα από σχολεία της Ολλανδίας μπορούν να αφορούν και άλλα  κράτη όπου οι μαθητές προέρχονται από διαφορετικά φυλετικά, εθνικά, και κοινωνικοοικονομικά υποστρώματα.”

Σε ένα email του Benjamin Nelson διατυπώνεται η εξής άποψη: “Η  καινοτομία του συνδυασμού των μαθημάτων με τη σωματική δραστηριότητα, για τους μαθητές που συνήθιζαν να κάθονται ήσυχα στα θρανία τους, και όχι μόνο αυτή καθαυτή η σωματική άσκηση, μπορεί να έχει συμβάλει στις βελτιώσεις της σχολικής απόδοσης”

Ορισμένες άλλες παρεμβάσεις, όπως πρόσθεσε ο Benjamin Nelson, έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στα διαλείμματα σωματικής δραστηριότητας μεταξύ των μαθημάτων, και μια απορία αναφορικά με τη φυσική δραστηριότητα στη διάρκεια των μαθημάτων, είναι το κατά πόσο αυτή η διαδικασία μπορεί να αποσπάσει τη προσοχή από την επιδίωξη της επιτυχίας σε κάποιες καταστάσεις ή από κάποιους μαθητές.

Ωστόσο, το τελικό μήνυμα που δίνεται για τους γονείς και τους δασκάλους είναι ότι τα μαθήματα που συνδυάζονται από σωματική δραστηριότητα μπορεί να αποτελέσουν ένα πρωτότυπο τρόπο για την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και τη ταυτόχρονη βελτίωση της ακαδημαϊκής απόδοσης.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *