ΝΑΙ, η TV αποτελεί ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας, με πολλούς και διάφορους τρόπους. Πρωτίστως, τα παιδιά παίρνουν πολλές πληροφορίες, που αφορούν την υγεία, από την τηλεόραση, και κυρίως από τις διαφημίσεις. Οι διαφημίσεις όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν μια αξιόπιστη και αμερόληπτη πηγή πληροφόρησης για τους υγιεινούς τρόπους ζωής και τις επιλογές των σωστών τροφών. Η πλειοψηφία των παιδιών που παρακολουθούν τα διαφημιστικά που αναφέρονται στην υγεία πιστεύουν αυτά που λένε. Δεύτερον, η πολύωρη παρακολούθηση της τηλεόρασης μπορεί να κάνει τα παιδιά υπέρβαρα ή και παχύσαρκα. Τέλος, η TV μπορεί να προωθήσει την επικίνδυνη συμπεριφορά, όπως είναι: η πραγματοποίηση επικίνδυνων ακροβατικών, η χρήση ουσιών και η εξάρτηση από αυτές, και η ανεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά.
Τηλεόραση και παχυσαρκία
- Ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν διαπίστωσαν ότι ακόμη και όταν ένα παιδί ηλικίας 3 έως 4 ½ ετών έχει ξυπνήσει και βλέπει τηλεόραση περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα, κινδυνεύει να γίνει υπέρβαρο.
Οι επιπτώσεις της τηλεθέασης στο σωματικό βάρος μπορεί να συνεχιστούν και κατά την ενηλικίωση. Η παρακολούθηση της τηλεόρασης τα σαββατοκύριακα από τα μικρά παιδιά επηρεάζει αρνητικά τον δείκτη της μάζας του σώματος (ΔΜΣ) και μπορεί να τα καταστήσει παχύσαρκα κατά την ενηλικίωσή τους.
- Μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και οι συνεργάτες τους μελέτησαν το αν η δίαιτα, η σωματική δραστηριότητα, η καθιστική συμπεριφορά ή η τηλεθέαση θα μπορούσαν να αποτελέσουν παράγοντες πρόβλεψης του ΔΜΣ, για τα παιδιά ηλικίας 3 έως 7 ετών. Από την έρευνά τους προέκυψε ότι: α) η σωματική δραστηριότητα και η τηλεθέαση είχαν ισχυρότερη σύνδεση με τον κίνδυνο αύξησης του σωματικού βάρους, β) η τηλεθέαση ήταν σημαντικότερος παράγοντας από την δίαιτα, και γ) η απουσία σωματικής δραστηριότητας και η παρακολούθηση της τηλεόρασης αποτέλεσαν τους σημαντικότερους δείκτες πρόβλεψης, όταν ενηλικιώθηκαν τα παιδιά.
- Τα παιδιά που βλέπουν τηλεόραση είναι περισσότερο πιθανό να είναι αδρανή και νωθρά και να τρώνε κατά την διάρκεια που παρακολουθούν τα τηλεοπτικά προγράμματα.
- Πολλές τηλεοπτικές διαφημίσεις προβάλλουν τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Τα 2/3 από τις 20.000 τηλεοπτικές διαφημίσεις που βλέπει, κατά μέσο όρο, ένα παιδί κάθε χρόνο στις ΗΠΑ αφορούν κυρίως τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Οι διαφημίσεις που προβάλλονται μετά το σχολείο στοχεύουν τα παιδιά και το περιεχόμενό τους περιλαμβάνει ανθυγιεινές τροφές και αναψυκτικά, όπως είναι το πρόχειρο φαγητό και τα σακχαρούχα ποτά.
- Όλες οι τηλεοπτικές προβολές – ακόμη και οι εκπαιδευτικές, χωρίς κανένα εμπορικό κίνητρο –αφαιρούν χρόνο σωματικής δραστηριότητας από το την ζωή του παιδιού.
- Κατά τη διάρκεια της τηλεθέασης, φαίνεται να μειώνεται ο ρυθμός του μεταβολισμού πολύ χαμηλότερα από ότι μειώνεται κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο θα καίει λιγότερες θερμίδες όταν βλέπει τηλεόραση από εκείνη που καίει όταν κάθεται ήσυχο και δεν κάνει τίποτα.
Η βιομηχανία τροφίμων και αναψυκτικών στοχεύει, μέσα από την τηλεοπτική προώθηση των προϊόντων της, τα παιδιά. Αυτή η στόχευση πραγματοποιείται με δελεαστικά τηλεοπτικά σποτάκια, με την καλά σκηνοθετημένη παρουσίαση των προϊόντων μέσα στο προβαλλόμενο τηλεοπτικό πρόγραμμα, και με την, τοποθέτηση της εικόνας ενός διάσημου χαρακτήρα στη συσκευασία ενός προϊόντος. Και δυστυχώς, τα περισσότερα προϊόντα που προωθούνται στα παιδιά είναι πλούσια σε θερμίδες, σάκχαρα, αλάτι και λίπος, και πτωχά σε θρεπτικά συστατικά.
- Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών δείχνουν την αποτελεσματική μείωση της υπερβολικής αύξησης του σωματικού βάρους σε παιδιά της προεφηβικής ηλικίας, μετά από περιορισμό της τηλεθέασης τους.
- Η συνήθεια της τηλεθέασης στην παιδική ηλικία αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για πολλά προβλήματα υγείας στην ενηλικίωση
Σε μία έρευνα που περιλάμβανε άτομα ηλικίας 26 ετών μελετήθηκαν το πόση τηλεόραση έβλεπαν όταν ήταν παιδιά και έφηβοι, και ποιες ήταν οι επιπτώσεις αυτής της τηλεθέασης στην υγεία τους. Οι ερευνητές βρήκαν ότι η παρακολούθηση της τηλεόρασης για περισσότερες από 2 ώρες την ημέρα, θα μπορούσε να θεωρηθεί υπεύθυνη για: το 17 % της μεγάλης αύξησης του σωματικού βάρους, το 15% της αύξησης των επιπέδων της χοληστερίνης, το 17% της αύξησης του καπνίσματος και το 15% της κακής φυσικής κατάστασής τους.
Τηλεόραση και μίμηση επικίνδυνων σκηνών
Είναι γνωστό, ότι οι τραυματισμοί αποτελούν την σημαντικότερη αιτία θανάτου στα παιδιά, και η παρακολούθηση μιας επικίνδυνης σκηνής στην τηλεόραση μπορεί να αυξήσει την ριψοκίνδυνη συμπεριφορά των παιδιών.
- Πολλά παιδιά έχουν τραυματιστεί στη προσπάθειά τους να επαναλάβουν επικίνδυνες σκηνές που είχαν δει σε τηλεοπτικές εκπομπές.
- Επίσης πολλά παιδιά παρακολουθούν αθλητικά γεγονότα. Ερευνητές μελέτησαν διεξοδικά τις διαφημίσεις από την τηλεοπτική αναμετάδοση αθλητικών γεγονότων, για να διαπιστώσουν το τι βλέπουν τα παιδιά. Περίπου τα μισά από όλα τα διαφημιστικά διαλείμματα, κατά τη διάρκεια των αθλημάτων, περιείχαν τουλάχιστον μια διαφήμιση που παρουσίαζε μια επικίνδυνη συμπεριφορά ή βία.
Τηλεόραση και προβλήματα ύπνου
Η παρακολούθηση της τηλεόρασης μπορεί να τροποποιήσει τον φυσιολογικό ύπνο και να προκαλέσει διαταραχές του ύπνου στα παιδιά και τους έφηβους.
- Το τακτικό πρόγραμμα ύπνου αποτελεί μια σημαντική παράμετρο του φυσιολογικού ύπνου. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα βρέφη και τα νήπια που βλέπουν τηλεόραση έχουν περισσότερο ακανόνιστα προγράμματα ύπνου. Ωστόσο, θα απαιτηθεί η πραγματοποίηση περαιτέρω έρευνας για να αποσαφηνιστεί ποιος είναι ο μηχανισμός με τον οποίο η τηλεθέαση επηρεάζει τον ύπνο.
- Αυτά τα προβλήματα ύπνου μπορεί να επιμείνουν. Έχει διαπιστωθεί ότι οι έφηβοι που έβλεπαν τηλεόραση τρεις, ή και περισσότερες ώρες την ημέρα, κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν προβλήματα ύπνου στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσής τους.
Τηλεόραση και κατανάλωση αλκοόλ
- Η παρουσία του αλκοόλ στην TV διατρέχει ένα ευρύ τηλεοπτικό φάσμα που περιλαμβάνει: την επίδειξη της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών, ή την αναφορά σε αυτά σε χρόνους υψηλής τηλεθέασης μέχρι τις διαφημίσεις της μπύρας, και τα σύμβολα των εταιριών – λογότυπα – που προβάλλονται στις αθλητικές εκδηλώσεις.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα αλκοολούχα ποτά αποτελούν τα ροφήματα που απεικονίζονται και διαφημίζονται στην τηλεόραση συχνότερα, και επίσης ότι δεν φωτίζεται σχεδόν ποτέ η αρνητική τους πλευρά.
- Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η παρακολούθηση από τις ταινίες σκηνών που παρουσιάζουν τη λήψη αλκοολούχων ποτών, αυξάνει την πιθανότητα τα παιδιά και ιδιαίτερα οι έφηβοι να έχουν θετικές σκέψεις για την κατανάλωση των αλκοολούχων ποτών
- Το αλκοόλ έχει καταστροφικές επιδράσεις στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των νεαρών ατόμων – και αυτή η βλάβη μπορεί να είναι μόνιμη. Οι τηλεοπτικές διαφημίσεις αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα στην απενεχοποίηση, την αποδοχή και την νομιμοποίηση της χρήσης του αλκοόλ στο μυαλό των παιδιών, των εφήβων και των φοιτητών των κολλεγίων.
- Οι διαφημίσεις του αλκοόλ προβάλλουν την εικόνα ατόμων που είναι ευτυχέστεροι, περισσότερο αισθησιακοί και ποιο επιτυχημένοι όταν πίνουν αλκοολούχα ποτά. Η με κάθε τρόπο διαφημιστική προβολή του αλκοόλ, συμβάλλει στην αύξηση της οινοποσίας από την νεολαία.
- Το Κέντρο που ασχολείται με την μελέτη της Εμπορικής Προώθησης του Αλκοόλ, σε σχέση με την νεολαία, του Πανεπιστημίου Georgetown διαπίστωσε ότι τα 15 κορυφαία, και πλέον δημοφιλή για τους έφηβους, τηλεοπτικά προγράμματα, που προβαλλόταν σε χρόνους υψηλής τηλεθέασης, περιλάμβαναν όλα διαφημίσεις του αλκοόλ.
- Διαπιστώνεται ότι σημειώνεται μια διαρκώς αυξανόμενη τηλεοπτική διαφήμιση του αλκοόλ στα προγράμματα που είναι περισσότερο πιθανό να τα παρακολουθούν τα νεαρής ηλικίας άτομα.
Τηλεόραση και κάπνισμα
- Παρόλο ότι έχουν απαγορευτεί οι τηλεοπτικές διαφημίσεις του καπνού, τα νεαρής ηλικία άτομα συνεχίζουν να βλέπουν το κάπνισμα, μέσα από τα προγράμματα και τις ταινίες που προβάλλονται στην τηλεόραση. Οι καπνοβιομηχανίες χρησιμοποιούν την κατάλληλα σκηνοθετημένη προβολή του καπνίσματος μέσα από τις ταινίες.
Τα εσωτερικά αρχεία της καπνοβιομηχανίας των ΗΠΑ απέδειξαν ότι οι καπνοβιομηχανίες σκοπίμως διαφημίζουν και προωθούν το προϊόν τους στην νεολαία. Και για να παρακάμψουν την απαγόρευση, χρησιμοποιούν πολύ διακριτικές στρατηγικές, όπως είναι: τα λογότυπα στις αθλητικές εκδηλώσεις, η τοποθέτηση και η προβολή του καπνίσματος στις ταινίες και τις τηλεοπτικές σειρές, και το κάπνισμα από διασημότητες.
- Τα παιδιά που παρακολουθούν περισσότερη τηλεόραση αρχίζουν το κάπνισμα σε μικρότερη ηλικία. Αξίζει να αναφερθεί ότι η σχέση μεταξύ της τηλεθέασης και της ηλικίας έναρξης του καπνίσματος είναι ισχυρότερη από εκείνη που αφορά το φύλο, και το κάπνισμα από ένα συνομήλικο, ή τον γονέα.
- Η πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η έκθεση, μέσα από τις ταινίες, στην θέα των ηθοποιών που καπνίζουν, αυξάνει την πιθανότητα να συνδέσουν οι θεατές τον εαυτό τους με το κάπνισμα θετικά.
Τηλεόραση και σεξουαλικότητα
Οι περισσότεροι γονείς δεν συζητούν με τα παιδιά τους τα ζητήματα που αναφέρονται στο σεξ και τις ερωτικές σχέσεις, την αντισύλληψη, και τα νοσήματα που μεταδίδονται με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Τα περισσότερα σχολεία δεν διαθέτουν τα κατάλληλα προγράμματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των μαθητών. Έτσι ένα μεγάλο μέρος της πληροφόρησης των παιδιών για το σεξ παρέχεται από την τηλεόραση. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι οι πληροφορίες για το σεξ που αποκτούν τα παιδιά από την τηλεόραση δεν είναι, τις περισσότερες φορές, αυτές που θα επιθυμούσαν οι γονείς τους.
- Το σεξουαλικό περιεχόμενο έχει έντονη την παρουσία του στην TV. Οι διάφορες σαπουνόπερες, τα μουσικοχορευτικά βίντεο, οι τηλεοπτικές εκπομπές σε χρόνους υψηλής τηλεθέασης και οι τηλεοπτικές διαφημίσεις ενώ είναι πλούσιες σε σεξουαλικό περιεχόμενο, δεν αναφέρουν συνήθως τίποτα για την αντισύλληψη και για την ασφαλέστερη σεξουαλική δραστηριότητα.
- Ο αριθμός των σεξουαλικών σκηνών έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 1998, και με το 70% των 20 δημοφιλέστερων, για τους εφήβους, σόου να περιλαμβάνουν και το σεξουαλικό στοιχείο. Το 15% των σκηνών με την σεξουαλική πράξη, που αναπαριστάνονται από τους τηλεοπτικούς χαρακτήρες, δείχνει ότι αυτή έγινε αμέσως με την πρώτη ερωτική συνάντηση. Οι τηλεοπτικές προβολές με σεξουαλικό περιεχόμενο περιλαμβάνουν, κατά μέσο όρο, πέντε ερωτικές σκηνές ανά ώρα.
Η παρακολούθηση του σεξ από την τηλεόραση αυξάνει τις πιθανότητες να αρχίσει ένας έφηβος την σεξουαλική του δραστηριότητα πολύ νωρίς. Ακόμη και η παρακολούθηση τηλεοπτικών προβολών στις οποίες οι ήρωες συζητούν απλώς για το σεξ, αυξάνει την πιθανότητα της δρομολόγησης της σεξουαλικής δραστηριότητας από τους έφηβους.
- Η παρακολούθηση του τηλεοπτικού σεξουαλικού περιεχομένου συνδέεται με την απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ακόμη και μετά τον έλεγχο και τον αποκλεισμό των άλλων παραγόντων κινδύνου, η εφηβική εγκυμοσύνη αυξάνει με την έκθεση των εφήβων στην τηλεόραση, που περιλαμβάνει και σκηνές με σεξουαλικό περιεχόμενο.
- Από την άλλη πλευρά, η τηλεόραση διαθέτει την δυνατότητα να εκπαιδεύσει τους έφηβους και να ενθαρρύνει την συζήτηση με τους γονείς. Παρακολουθείστε την τηλεόραση μαζί με τα παιδιά σας και χρησιμοποιήστε το σεξουαλικό περιεχόμενο μιας τηλεοπτικής προβολής ως ευκαιρία να συζητήστε με τον έφηβό σας για το σεξ, και την υπεύθυνη και ασφαλή σεξουαλική συμπεριφορά.