Ως γονείς, είναι μέσα στα καθήκοντά σας να διδάξετε στο παιδί σας την διαφορά μεταξύ μιας αποδεκτής και μιας ανεπίτρεπτης συμπεριφοράς. Και, αντίθετα με ό,τι γενικά πιστεύεται, το να κάνετε το παιδί σας να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που εσείς επιθυμείτε δεν είναι τόσο δύσκολη υπόθεση, όσο μπορεί να νομίζετε. Το παρόν άρθρο θα σας βοηθήσει να μάθετε στο παιδί σας ορισμένους αποτελεσματικούς τρόπους εφαρμογής των βασικών κανόνων πειθαρχίας, που πρέπει να ακολουθεί.
Επειδή για να αποδώσει μια διδασκαλία, και πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για μικρά παιδιά, απαιτεί κάποιο χρόνο εφαρμογής, είναι πολύ πιθανό να διαπιστώσετε ότι μπορεί να σας πάρει αρκετές εβδομάδες απασχόλησης με μια συμπεριφορά του παιδιού σας, προτού να δείτε κάποια αλλαγή σε αυτή. Προσπαθήστε να μην απογοητευθείτε, όταν διαπιστώνετε ότι οι προσπάθειές σας δεν δίνουν άμεσα και απτά αποτελέσματα στο παιδί σας.
Μπορείτε να καλλιεργείτε το έδαφος της σωστής συμπεριφοράς του παιδιού σας από την στιγμή που αυτό θα γεννηθεί. Όταν ανταποκρίνεστε με προθυμία στις ανάγκες του παιδιού σας το διδάσκετε ότι είστε διαρκώς κοντά του, ότι μπορεί να σας υπολογίζει κάθε φορά που σας χρειάζεται, και ότι θα πρέπει να σας εμπιστεύεται. Όταν το παιδί σας είναι 2 μηνών, αρχίστε να τροποποιείτε τις ανταποκρίσεις σας και ενθαρρύνετε το μωρό σας να καθιερώσει καλούς τρόπους ύπνου, αφήνοντας το να κοιμηθεί από μόνο του. Καθιερώνοντας ένα λογικό και σταθερό πρόγραμμα στο τρόπο της φροντίδας του, μπορείτε να το καθοδηγήσετε να προσαρμόσει τα γεύματά του, τον ύπνο και το παιχνίδι του στις λειτουργικές ανάγκες όλης της οικογένειας. Αυτή η ακολουθούμενη τακτική βάζει τις βάσεις για μια αποδεκτή συμπεριφορά στο μέλλον.
Από την στιγμή που θα αρχίσει το μωρό σας να σέρνεται με τα χέρια και τα πόδια του – μπουσουλάει – (στην ηλικία των 6 έως 9 μηνών) και να περπατάει (στην ηλικία των 12 έως 16 μηνών), το σημαντικότερα ζητήματα πειθαρχίας αφορούν την ασφάλειά του. Σε αυτό το στάδιο της ηλικίας του παιδιού σας, το καλύτερο που μπορείτε να πράξετε είναι να του δώσετε το δικαίωμα της ασφαλούς και εποικοδομητικής για την ανάπτυξή του εξερεύνησης του περιβάλλοντος του, κάτω από την συνεχή αλλά διακριτική σας παρουσία και επίβλεψη. Για παράδειγμα, τοποθετείστε κλειδαριές ασφαλείας σε κάποια ντουλάπια που περιέχουν βαριά μαγειρικά σκεύη, ή ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν δηλητηρίαση (π.χ. φάρμακα, προϊόντα καθαρισμού κ.ά.). Αντίθετα, αφήστε κάποια άλλα ντουλάπια ή συρτάρια ακλείδωτα, και τοποθετήστε μέσα σε αυτά πλαστικά δοχεία ή διάφορα μαλακά υλικά, με τα οποία θα μπορεί να παίξει το παιδί σας. Με αυτό τον τρόπο εκπληρώνεται η ανάγκη του παιδιού σας για εξερεύνηση και εμπλουτισμό των εμπειριών του, με ένα τρόπο απόλυτα ασφαλή και αποδεκτό από εσάς.
Είναι προφανές, ότι στην διάρκεια αυτής της περιόδου το παιδί σας θα χρειαστεί αυξημένη επίβλεψη. Όταν το παιδί σας πλησιάζει ένα επικίνδυνο αντικείμενο, όπως π.χ. μια αναμμένη θερμάστρα ή μια σόμπα, απλώς σηκώστε το και πέστε του με σοβαρό και απόλυτο τρόπο “όχι, καίει”, και αποσπάστε την προσοχή του, δίνοντας του για να παίξει ένα παιχνίδι.Μπορεί στην αρχή, καθώς προσπαθεί το παιδί σας να αντιληφθεί τι του κάνετε, να εκλάβει την αντίδρασή σας ως παιχνίδι, και να γελάσει. Ωστόσο, μετά από λίγες εβδομάδες θα μάθει τι πρέπει να κάνει σε ανάλογη περίπτωση κινδύνου.
Στην ηλικία των 18 μηνών τα ζητήματα της πειθαρχίας καθίστανται περισσότερο περίπλοκα και δυσεπίλυτα. Όλη αυτή την χρονική περίοδο, το παιδί θέλει να διαπιστώνει πόση ισχύ διαθέτει, προκειμένου να επιβληθεί στο περιβάλλον του, και δεν σταματά να δοκιμάζει διαρκώς τα όρια αποτελεσματικότητας αυτής της δύναμης του. Είναι σημαντικό να αποφασίσουν και οι δύο γονείς ομόφωνα, ποιά θα πρέπει να είναι αυτά τα όρια και να επιμείνουν με σταθερότητα στην τήρηση τους. Οι γονείς θα πρέπει να προσδιορίσουν με απόλυτη σαφήνεια και βεβαιότητα το ποιά συμπεριφορά του παιδιού τους θεωρούν αποδεκτή. Με αυτό τον τρόπο θα περιοριστεί η σύγχυση του παιδιού σας και η ανάγκη να προβαίνει κατ‘ επανάληψη στην δοκιμαστική παραβίαση αυτών των ορίων, γεγονός το οποίο δημιουργεί συχνά προστριβές με τους γονείς του. Δίνοντας σταθερές συμβουλευτικές κατευθύνσεις στα παιδιά σας , όταν αυτά είναι ακόμη μικρά, θα τα διευκολύνετε να αποδεχτούν και να υιοθετήσουν τους βασικούς κανόνες καλής συμπεριφοράς που θα τους υποδείξετε μελλοντικά.
Εφόσον εσείς και ο σύντροφός σας διαφωνείτε για κάποιο ζήτημα, που αφορά την συμπεριφορά του παιδιού σας, συζητήστε το μεταξύ σας, και επιλύστε τις διαφορές σας με ηρεμία, χωρίς την παρεύρεση του. Αποφύγετε τις μεταξύ σας αντιδικίες, παρουσία του παιδιού σας. Σε αντίθετη περίπτωση, αυτή η μεταξύ σας αντιδικία θα το αναστατώσει και θα του προκαλέσει σύγχυση, αναφορικά με το ποια συμπεριφορά θα πρέπει να θεωρήσει σωστή. Και το χειρότερο είναι ότι του μεταφέρει το μήνυμα και το μαθαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιεί την κακή συμπεριφορά του, ως μέσο δημιουργίας φιλονικίας και διαμάχης μεταξύ των γονέων του, γεγονός το οποίο μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα μέσα στην οικογένεια.
Ένα βασικό κλειδί για να καταστεί αποτελεσματική η εφαρμογή της πειθαρχίας είναι η αποφυγή του έντονου διαγκωνισμού και της επίδειξης ισχύος, ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά τους. Είναι προφανές ότι αυτή η αποφυγή είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, όταν πρόκειται για μικρά παιδιά. Για αυτό τον λόγο, είναι καλύτερο να επιδιώκεται η αντιμετώπιση μόνο εκείνων των ζητημάτων που είναι σημαντικά για εσάς. Οι συμβουλές που ακολουθούν θα σας βοηθήσουν:
- Προσφέρετε επιλογές, κάθε φορά που σας δίνεται η δυνατότητα να το πράξετε. Ότανπροσφέρετε στο παιδί σας αποδεκτές επιλογές, έχετε την δυνατότητα να βάλετε ορισμένα όρια στην συμπεριφορά του, και συγχρόνως να του παραχωρήσετε κάποια ανεξαρτησία. Για παράδειγμα, προσπαθώντας να πείσετε το παιδί σας να φορέσει το πουκάμισό του, μπορείτε να του πείτε: “Θέλεις να φορέσεις το κόκκινο ή το μπλε πουκάμισο σου;”
- Προσδώστε στην καλή συμπεριφορά του παιδιού σας τα χαρακτηριστικά ενός ευχάριστου παιχνιδιού. Το παιδί σας θα δείξει μεγαλύτερη προθυμία να κάνει αυτό που θέλετε, όταν το κάνετε να φανεί σαν διασκέδαση. Για παράδειγμα, μπορείτε να του πείτε, “Για να κάνουμε ένα αγώνα να δούμε ποιος θα βάλει πρώτος το πουκάμισό του”.
- Προγραμματίστε εκ των προτέρων. Εφόσον γνωρίζετε ήδη ότι ορισμένες καταστάσεις δημιουργούν προβλήματα στο παιδί σας , όπως π.χ. η μετάβαση σε ένα κατάστημα, συζητήστε με το παιδί σας εκ των προτέρων για το ποια θα πρέπει να είναι η συμπεριφορά του σε όλη την διάρκεια της παραμονής του εκεί, και το ποιες θα είναι οι συνέπειες από ενδεχόμενη ανυπακοή του. Προσπαθήστε να προγραμματίσετε την μετάβασή σας στο κατάστημα σε ώρα που το παιδί σας είναι ξεκούραστο, έχει πάρει το φαγητό του, και πάρτε μαζί σας ένα βιβλίο ή ένα μικρό παιχνίδι, για να παίζει όταν νοιώθει πλήξη.
- Επαινέστε το για την καλή του συμπεριφορά. Να μην ξεχνάτε να ενθαρρύνετέ και να επαινείτε το παιδί σας, οποτεδήποτε εφαρμόζει αυτό τους κανόνες καλής συμπεριφοράς. Αποφύγετε να εφαρμόσετε ένα εξεζητημένο και ακραίο σύστημα ανταμοιβών, που θα έχει τα χαρακτηριστικά της δωροδοκίας. Μπορείτε απλά να πείτε στο παιδί σας,”Σε ευχαριστώ πολύ που ήλθες κοντά μου μόλις σε φώναξα’’ και να το αγκαλιάστε σφικτά. Ο έπαινος των παιδιών σας – και ιδίως των μικρών – θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε φορά, που αυτά επιδεικνύουν μια αποδεκτή συμπεριφορά.
Θα πρέπει να αναγνωρίσετε, ότι είναι αδύνατο να αποφύγετε τελείως μια πιθανή ακατάλληλη συμπεριφορά του παιδιού σας στο μέλλον. Αργά ή γρήγορα, κάποια στιγμή το παιδί σας θα προσπαθήσει να δοκιμάσει τα όρια της αντίδρασής σας, ή της ανοχής σας, απέναντι σε μια ανεπίτρεπτη συμπεριφορά του, προκειμένου να διαπιστώσει στην πράξη, αν μπορεί να σας εμπιστευτεί ότι θα κάνετε πραγματικά αυτό που λέτε, όταν δεν σας ακούει και αγνοεί τις συμβουλές σας.
- Φυσικές συνέπειες. Όταν ένα παιδί διαπιστώνει τις φυσικές συνέπειες των πράξεών του, τότε αντιλαμβάνεται και βιώνει καλύτερα τα αποτελέσματα των επιλογών του. (Αλλά βεβαιωθείτε ότι οι συνέπειες θα είναι λογικές και δεν θα του προκαλέσουν κανένα κίνδυνο). Για παράδειγμα, όταν το παιδί σας ρίχνει ηθελημένα τα μπισκότα του στο πάτωμα, δεν θα του επιτραπεί να φάει άλλα μπισκότα. Όταν πετάει και σπάει το παιχνίδι του, δεν θα του δοθεί άλλο παιχνίδι να παίξει. Να είστε βέβαιοι ότι δεν θα περάσει πολύς καιρός που το παιδί σας θα μάθει να μην πετάει τα μπισκότα του και να μάθει να παίζει πολύ προσεκτικά με τα παιχνίδια του. Όταν εφαρμόζετε αυτή την μέθοδο θα πρέπει να αποφύγετε την τάση να ανοίξετε οποιοδήποτε διάλογο – συμβουλευτικό ή επιτιμητικό – με το παιδί σας, ή να υποκύψετε στις απαιτήσεις του (π.χ. να του δώσετε άλλα μπισκότα ή άλλο παιχνίδι). Το παιδί σας θα μάθει να συμπεριφέρεται καλύτερα, όταν φθάσει στο σημείο να βιώνει και να αποδέχεται από μόνο του τις συνέπειες των πράξεων του, χωρίς να μεμψιμοιρεί και να καταφέρεται εναντίον σας.
- Λογικές συνέπειες. Είναι γεγονός ότι οι φυσικές συνέπειες αποδίδουν καλύτερα, αλλά δεν είναι πάντοτε και οι κατάλληλες. Για παράδειγμα, όταν το πολύ μικρό παιδάκι σας δεν συμμαζεύει τα παιχνίδια του, είναι λάθος να το θεωρήστε ως ένδειξη κακής συμπεριφοράς. Το πιθανότερο είναι ότι δεν το πράττει είτε γιατί δεν μπορεί, είτε γιατί δεν το ενδιαφέρει τόσο όσο ενδιαφέρει εσάς. Για τα μεγαλύτερα όμως παιδιά, θα χρειαστεί να σπεύσετε και να εφαρμόσετε μια συνέπεια, η οποία θα πρέπει ωστόσο να είναι στενά συνδεδεμένη με τις πράξεις του. Μπορείτε να του πείτε ότι εφόσον δεν μαζεύει τα παιχνίδια του, θα τα απομακρύνετε και δεν θα του επιτρέψετε να παίξει με αυτά όλη την ημέρα. Τα ηλικίας, μικρότερης των 6 ετών, παιδιά θα χρειαστούν την βοήθεια των μεγάλων για να μαζεύουν τα πράγματά τους. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τους ζητήσετε να συμμετέχουν μαζί με εσάς σε αυτή την υποχρέωση. Αν δεν ανταποκριθεί άμεσα στο αίτημά σας να σας προσφέρει την βοήθειά του, πάρτε το από το χέρι και με σιωπηρό – χωρίς φωνές ή επιπλήξεις- τρόπο τελειώστε μαζί την δουλειά σας. Αυτή η επιμονή σας στην ,με κάθε τρόπο συμμετοχή του παιδιού σας, μαζί με την σιωπή σας, δίνουν στο παιδί σας με απόλυτο και σαφή τρόπο το στίγμα της συνέπειας. Όταν χρησιμοποιείτε αυτή την μέθοδο, θα πρέπει να εννοείτε και να μένετε αμετακίνητοι σε αυτά που λέτε, και να είστε προετοιμασμένοι, εφόσον χρειαστεί, να προβείτε στην άμεση εφαρμογή τους. Αφήστε το παιδί σας να γνωρίζει ότι είστε σοβαροί. Δεν είναι απαραίτητο να προβάλετε και να επιβάλετε την σοβαρότητά σας με φωνές και ουρλιαχτά. Μπορείτε και επιβάλλεται να την εκφράσετε με ένα ήπιο, συνεπή και αποτελεσματικό τρόπο.
- Η παρακράτηση των προνομίων. Μέσα στο θερμό και τεταμένο κλίμα την στιγμή που εκδηλώνεται η κακή συμπεριφορά του παιδιού σας, είναι πολύ πιθανό να μην είστε σε θέση να σκεφτείτε ποια λογική συνέπεια θα του επιβάλετε. Τότε είναι που μπορεί να θελήσετε να του πείτε ότι, εφόσον αρνείται να συνεργαστεί μαζί σας, θα του αφαιρεθεί κάτι που του αρέσει πολύ. Όταν χρησιμοποιείτε αυτή την μέθοδο πειθαρχίας, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας τα εξής:
1. Να μην αφαιρείτε ποτέ από το παιδί σας κάτι που έχει πραγματικά ανάγκη (π.χ. το φαγητό του).
2. Επιλέξτε να του αφαιρέσετε κάτι που είναι σημαντικό για το παιδί σας και έχει σχέση με την κακή συμπεριφορά του.
3. Η αφαίρεση των προνομίων αποδίδει καλύτερα στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 έως 7 ετών, και εφόσον αυτή πραγματοποιηθεί αμέσως μετά την προβληματική τους συμπεριφορά. Για παράδειγμα, όταν το παιδί σας δεν συμπεριφέρεται καλά το πρωί, και εσείς του αφαιρείτε το προνόμιο να παρακολουθήσει το αγαπημένο του τηλεοπτικό πρόγραμμα εκείνο το βράδυ, είναι προφανές ότι δεν θα μπορέσει να συνδέσει την συμπεριφορά με την συνέπειά της.
4. Να είστε απολύτως βέβαιοι ότι δεν θα αθετήσετε τον λόγο σας.
- Το διάλειμμα(time-out)
To διάλειμμα είναι η τελευταία λύση, και θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο όταν οι άλλες μέθοδοι πειθαρχίας δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα ποτελέσματα. Τα διαλείμματα αποδίδουν ικανοποιητικά όταν η συμπεριφορά του παιδιού σας που προσπαθείτε να διορθώσετε είναι σαφώς προσδιορισμένη και γνωρίζετε το πότε αυτή συνέβη. Επίσης, αυτά μπορεί να αποδειχτούν πολύ χρήσιμα όταν επιδιώκετε να έχετε μια διακοπή, προκειμένου να παραμείνετε απολύτως ήρεμοι και να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας απέναντι σε μια εκνευριστική συμπεριφορά του παιδιού σας. Αυτή η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και σε παιδιά ηλικίας ενός έτους. Για την καλύτερη απόδοση της στρατηγικής του διαλείμματος,ακολουθήστε τα επόμενα βήματα:
1. Επιλέξτε το σημείο του διαλείμματος. Αυτό θα πρέπει να είναι μια βαρετή και ανιαρή θέση, με κανένα ενδιαφέροντα περισπασμό, όπως π.χ. είναι μια καρέκλα. Να μην ξεχνάτε ότι οι βασικοί σας στόχοι είναι : α) να απομακρύνετε το παιδί σας από την δραστηριότητα και τα άτομα που έχουν σχέση με την απαράδεκτη συμπεριφορά του και β)να επιτρέψει στο παιδί να σταματήσει την κακή συμπεριφορά του και να ηρεμήσει. (Λάβετε υπόψη σας ότι οι τουαλέτες είναι επικίνδυνοι χώροι και οτι τα υπνοδωμάτια μπορεί να γίνουν παιδικές χαρές). Αποφασίστε ποιες 2 έως 3 συμπεριφορές θα αντιμετωπιστούν με την μέθοδο του διαλείμματος, και εξηγήστε αυτή σας την απόφαση στο παιδί σας.
2. Όταν το παιδί σας κάνει κάτι που γνωρίζει ότι θα το οδηγήσει στην τιμωρία του διαλείμματος, μπορείτε να το προειδοποιήσετε μόνο μια φορά (εκτός και αν πρόκειται για επιθετική συμπεριφορά). Αν συνεχίζει να το κάνει στείλτε το αμέσως στο σημείο του διαλείμματος. Πέστε του με όσο το δυνατό λακωνικό τρόπο ότι έπραξε λάθος. Αναφορικά με την χρονική διάρκεια του διαλείμματος, ένας εύχρηστος κανόνας είναι το ένα min για κάθε έτος ηλικίας του παιδιού σας. (για παράδειγμα για ένα παιδί 4 ετών ο χρόνος του διαλείμματος θα είναι 4 min). Αλλά είναι πολύ πιθανό να αποδώσουν ακόμη και τα 15 sec. Στην περίπτωση που το παιδί σας δεν μεταβεί από μόνο του στο σημείο του διαλείμματος, σηκώστε το και μεταφέρετέ το εσείς εκεί. Αν δεν θέλει να παραμείνει εκεί, σταθείτε πίσω του όρθιος και ακινητοποιείστε το με ήπιο και σταθερό τρόπο, κρατώντας το από τους ώμους του, ή συγκρατήστε το στην αγκαλιά σας, λέγοντας του “Σε κρατώ γιατί πρέπει να έχεις ένα διάλειμμα” . Δεν χρειάζεται να του αναφέρετε τίποτα περισσότερο. Θα χρειαστούν μόλις 2 εβδομάδες ,έως ότου μάθει να συνεργάζεται και θα επιλέξει να κάθεται ήσυχο, παρά να αναγκάζεται να παραμένει ακίνητο στο βαρετό σημείο του διαλείμματος.
3. Από την στιγμή που το παιδί σας μπορέσει να κάθεται ήσυχο, χρησιμοποιείστε ένα χρονόμετρο, προκειμένου να γνωρίζει αυτό το πότε θα έχει παρέλθει η διάρκεια του διαλείμματος του. Στην περίπτωση που επαναλαμβάνει το κλάμα του, θέστε εκ νέου σε λειτουργία το χρονόμετρο, μέχρις ότου σταματήσει να κλαίει και ολοκληρώσει τον χρόνο του νέου διαλείμματος του.
4 .Μόλις τελειώσει ο χρόνος του διαλείμματος, βοηθήστε το παιδί σας να επαναλάβει μια θετική δραστηριότητα. Το παιδί σας “έχει εκτίσει τον χρόνο” του διαλείμματος που του επεβλήθη. Αποφύγετε σε αυτή την φάση, να ανοίξετε την οποιαδήποτε συζήτηση μαζί του, ή πολύ περισσότερο, να του ζητήσετε να σας απολογηθεί για την συμπεριφορά του. Αν νοιώθετε την ανάγκη να κάνετε μαζί του ένα σχετικό διάλογο, μπορείτε να το πράξετε πολύ αργότερα.
Είναι προφανές ότι θα υπάρξουν ημέρες που του παιδί σας θα παρουσιάσει κάποιες παρεκκλίσεις από την σωστή του συμπεριφορά, που ενδεχομένως να δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε. Παρόλα αυτά, υπάρχουν τρόποι να μετριάσετε την απογοήτευσή σας και να αποφύγετε τις περιττές συγκρούσεις με το παιδί σας:
- Φροντίστε να γνωρίζετε τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του παιδιού σας. Τα παιδιά αναπτύσσονται με διαφορετικό ρυθμό και έχουν διαφορετικές δυνατότητες και αδυναμίες. Επομένως, όταν νομίζετε ότι το παιδί σας δεν συμπεριφέρεται σωστά, μπορεί να συμβαίνει γιατί απλώς δεν μπορεί να το κάνει, ή γιατί δεν αντιλαμβάνεται αυτό που του ζητάτε.
- Προτού του μιλήσετε σκεφθείτε πολύ καλά. Όταν βάζετε ένα κανόνα, ή δίνετε μια υπόσχεση στο παιδί σας, θα πρέπει να μην παρεκκλίνετε ούτε ελάχιστο από αυτά. Βεβαιωθείτε πρώτα ότι αυτά είναι απολύτως ρεαλιστικά στην σύλληψη και την πραγματοποίησή τους. Σκεφθείτε προσεκτικά αν και πότε θα πρέπει να πείτε το “ναι” το “όχι” στο παιδί σας.
- Θυμηθείτε ότι τα παιδιά κάνουν ό,τι αυτά νομίζουν ότι τους αποφέρει κάποιο προσωπικό όφελος . Όταν βρίσκεστε σε ένα κατάστημα, όπου το παιδί σας εκδηλώνει μια έκρηξη θυμού, και για να διακόψει αυτή την συμπεριφορά το δωροδοκείτε, δίνοντας του μια καραμέλα, το πιθανότερο είναι ότι θα επαναλάβει αυτή την απαράδεκτη συμπεριφορά, και την επόμενη φορά που θα βρεθείτε ξανά μαζί σε ένα κατάστημα, ή σε ένα άλλο δημόσιο χώρο. Αποφύγετε την μέσω δωροδοκιών ανατροφοδότηση των απαράδεκτων συμπεριφορών του παιδιού σας.
- Εργαστείτε με γνώμονα την συνέπεια. Κανένας δεν είναι πάντα συνεπής. Παρόλα αυτά, προσπαθήστε να βεβαιωθείτε ότι οι στόχοι, οι κανόνες και οι προσεγγίσεις σας δεν αλλάζουν από την μια μέρα στην άλλη. Οι συχνές αλλαγές σας, είναι λογικό να προκαλούν στα παιδιά σας σύγχυση. Η σύγχυση αυτή συχνά τα εξωθεί να πειραματίζονται και να προσπαθούν να γνωρίσουν τα όρια της ανοχής σας, απέναντι σε μια ακατάλληλη συμπεριφορά τους, με αποτέλεσμα να αυξάνει ο κίνδυνος της δημιουργίας προστριβών με τα παιδιά σας.
- Εμβαθύνετε στα συναισθήματα των παιδιών σας. Εφόσον μπορέσετε να διαπιστώσετε το γιατί το παιδί σας δεν συμπεριφέρεται σωστά, και ειδικά να αποκαλύψετε τα βαθύτερα αρνητικά συναισθήματα, που υποκρύπτονται κάτω από την προβληματική του συμπεριφορά, βρίσκεστε ένα βήμα πιο κοντά προς την λύση του προβλήματος. Οι σχέσεις με το παιδί σας θα είναι αρμονικότερες και η συνεργασία σας αποδοτικότερη, όταν βεβαιώσετε το παιδί σας ότι αναγνωρίζετε τα βαθύτερα συναισθήματά του. Για παράδειγμα, ’’Γνωρίζω ότι έχεις στενοχωρηθεί πολύ γιατί έφυγε ο φίλος σου. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να μαζέψεις τα παιχνίδια σου’’ . Παρατηρείστε το παιδί σας μήπως παρουσιάζει ορισμένους τύπους ανεπίτρεπτης συμπεριφοράς, που μπορεί να έχουν συναισθηματικό υπόστρωμα, όπως είναι η ζήλεια, ο φόβος , ή η ανασφάλειά του. Προτού σπεύσετε να καθορίσετε τις τιμωρητέες συνέπειες μιας κακής του συμπεριφοράς, συζητήστε μαζί του και προσπαθήστε να το κάνετε να σας εξομολογηθεί και να μοιραστεί μαζί σας τις βαθύτερες συναισθηματικές του ανησυχίες.
- Προσπαθήστε να βλέπετε τα λάθη – ακόμη και τα δικά σας – ως ευκαιρίες για μάθηση. Εάν,την πρώτη φορά, δεν έχετε διαχειριστεί αρκετά καλά μια κατάσταση, δεν πρέπει να απογοητευτείτε. Σκεφθείτε τι θα μπορέσατε να κάνετε διαφορετικά, και προσπαθήστε να το πράξετε την επόμενη φορά. Στην περίπτωση που αναγνωρίζετε ότι κάνατε ένα λάθος , επηρεαζόμενοι ίσως από το θερμό και εκρηκτικό κλίμα της στιγμής, περιμένετε να ηρεμήσετε, απολογηθείτε και ζητήστε συγνώμη από το παιδί σας, και εξηγήστε του το πώς θα χειριστείτε αυτή την κατάσταση μελλοντικά. Βεβαιωθείτε ότι δεν θα αθετήσετε την υπόσχεσή σας. Αυτή η τακτική θα αποτελέσει για το παιδί σας ένα καλό παράδειγμα και κίνητρο, στο πως θα πρέπει και το ίδιο να διορθώνει τα δικά του λάθη.
- Δώστε το σωστό παράδειγμα. Το να λέτε στο παιδί σας το πώς θα πρέπει να συμπεριφέρεται, αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, μια σημαντική πλευρά της πειθαρχίας .Αλλά ακόμη σημαντικότερο είναι να του το δείξετε, μέσω του προσωπικού σας παραδείγματος. Τα παιδιά μαθαίνουν αρκετά για τον έλεγχο του θυμού τους και την αυτοσυγκράτηση, όταν παρατηρούν το πώς αλληλεπιδρούν και αντιδρούν μεταξύ τους οι γονείς του και οι άλλοι ενήλικες. Όταν τους βλέπουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με ένα θετικό τρόπο, μαθαίνουν ότι θα πρέπει και αυτά να συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Έτσι μαθαίνουν τα παιδιά να διαμορφώνουν και να υιοθετούν τον ήρεμο διάλογο και τον αμοιβαίο σεβασμό στις κοινωνικές τους σχέσεις .
Ακόμη κι αν η συμπεριφορά και οι ηθικές αξίες των παιδιών σας φαίνεται να κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση, αυτά θα συνεχίσουν να σας προκαλούν, γιατί κάτι τέτοιο είναι στην φύση τους και αποτελεί ένα μέρος της ανάπτυξής τους. Τα παιδιά επιδιώκουν με απόλυτη συνέπεια να διερευνούν διαρκώς τα επιτρεπτά όρια της διαγωγής τους. Και για να κατανοήσουν αυτά τα όρια χρειάζονται την βοήθεια των γονέων τους. Με την πολύτιμη συνδρομή τους, οι γονείς θα βοηθήσουν τα παιδιά τους να νοιώσουν ικανά και λατρευτά, να διδαχθούν μέσα από τα λάθη τους, να αναπτύξουν καλή συμπεριφορά, να διατηρούν μια θετική προσέγγιση για την ζωή, και να γίνουν παραγωγικοί και καλοί πολίτες.
Μολονότι οι περισσότεροι Αμερικανοί αλλά και οι πολίτες άλλων χωρών, βίωσαν τον ξυλοδαρμό στην παιδική τους ηλικία, τώρα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι, αυτή η βίαιη και απάνθρωπη μέθοδος επιβολής της πειθαρχίας, θα έχει σοβαρές παρενέργειες. Συγκεκριμένα:
- Φαίνεται ότι η σωφρονιστική του δράση αποδίδει, μόνο για όσο χρονικό διάσημα διαρκεί το ξυλοκόπημα, και δεν είναι περισσότερο αποτελεσματική, στην διόρθωση της συμπεριφοράς ενός παιδιού, από την πειθαρχική στρατηγική του διαλείμματος (time out).
- Ο ξυλοδαρμός αντί να διδάξει στο παιδί την υπεύθυνη συμπεριφορά, του αυξάνει την επιθετικότητα, τον θυμό και την εκδικητική διάθεση.
- Οι γονείς μπορεί να έχουν την διάθεση να μείνουν ήρεμοι και να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους,, αλλά συχνά δεν το κατορθώνουν, με αποτέλεσμα αργότερα να μετανιώνουν και να δοκιμάζονται από το συναίσθημα της ενοχής.
- Ο ξυλοδαρμός καθιστά λιγότερο αποτελεσματικές τις άλλες συνέπειες, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για την καθημερινή φροντίδα του παιδιού και την πειθαρχία του στο σχολείο. Εξάλλου σταδιακά, και ο ξυλοδαρμός χάνει την όποια επίδρασή του στην συμπεριφορά του παιδιού.
- Μπορεί να οδηγήσει σε σωματικούς καυγάδες, η κλιμάκωση των οποίων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο παιδί.
- Η συνέχιση της κακοποίησης των παιδιών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να οδηγηθούν στην κατάθλιψη, στην χρήση του αλκοόλ και των άλλων εθιστικών ουσιών, να έχουν περισσότερο θυμό, να δέρνουν αργότερα και τα δικά τους παιδιά, να εγκρίνουν τον ξυλοδαρμό των συζύγων τους, και να συμμετέχουν ως ενήλικες σε εγκληματικές ενέργειες και σε βιαιοπραγίες.
- Αυτά τα αποτελέσματα αποκτούν ουσιαστικό νόημα, κάτω από πρίσμα ότι ο ξυλοδαρμός διδάσκει στα παιδιά ότι νομιμοποιούνται να επιβάλλονται στους άλλους, προκαλώντας τους τον πόνο και την ταπείνωση – ακόμη και σε εκείνους που πρέπει να αγαπούν.
Εφόσον αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα, αναφορικά με τον τρόπο της πειθάρχησης του παιδιού σας, ή έχετε την ανάγκη πληρέστερης πληροφόρησης σχετικής με την χρησιμοποίηση διαφορετικών από τον ξυλοδαρμό μεθόδων διαπαιδαγώγησης τους, μπορείτε να ζητήσετε την συνδρομή του παιδιάτρου σας.