Ο ύπνος παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην υγεία και την ευεξία μας, σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Μαζί με τη υγιεινή διατροφή και την τακτική σωματική άσκηση, θεωρούνται οι 3 βασικοί πυλώνες, επάνω στις οποίες στηρίζεται η υγεία μας.
Σε γενικές γραμμές, ο επαρκής ύπνος είναι απαραίτητος για:
- Την καλύτερη γνωσιακή, συμπεριφορική, συναισθηματική και σωματική λειτουργία στα επίπεδα της επαγγελματικής απασχόλησης, της σχολικής απόδοσης και των κοινωνικών σχέσεων
- Την αντιμετώπιση των λοιμώξεων
- Την ενίσχυση του μεταβολισμού της γλυκόζης, για τη πρόληψη του διαβήτη
Σε γενικές γραμμές, οι ανάγκες του ύπνου μειώνονται από το νεογέννητο (περίπου 16 ώρες ύπνου την ημέρα), το μικρό παιδί (3 έως 5 ετών: 12 ώρες την ημέρα), στο μεγαλύτερο παιδί (10 έως 11 ετών: 10 ώρες την ημέρα), στον ενήλικα (7.5 έως 8 ώρες την ημέρα).
Οι Συνέπειες της Έλλειψης του Ύπνου στα Παιδιά
Σε προσωπικό επίπεδο , όλοι μας γνωρίζουμε το πόσο άσχημα νοιώθουμε μετά από μια νύχτα με κακό ύπνο και το πόσο αυτό το πρόβλημα μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής μας και των κοινωνικών μας σχέσεων, την ασφάλειά και την απόδοσή μας (επαγγελματική, εκπαιδευτική κα).
Α) Βραχυπρόθεσμες:
- Η παράταση του πρωινού ύπνου
- Ο περισσότερης διάρκειας ύπνος τα σαββατοκύριακα και τη περίοδο που διακόπτονται τα μαθήματα του σχολείου
Η υπνηλία και αποχαύνωση στη διάρκεια της ημέρας
- Το αίσθημα κόπωσης
- Η μειωμένη αντίδραση στα εξωτερικά ερεθίσματα
- Η κακοκεφιά και η δυσθυμία
- Οι αναίτιες εκρήξεις θυμού
- Η ευερεθιστότητα
- Οι μεταπτώσεις της ψυχικής διάθεσης
- Οι τεταμένες κοινωνικές σχέσεις
- Το περιορισμένο κίνητρο και η μειωμένη διάθεση για δραστηριότητα
- Το άγχος
- Η διάσπαση της προσοχής με υπερκινητικότητα
- Η μείωση της ανακλητικής μνήμης
- Η γνωσιακή και εκτελεστική υπολειτουργία
Η ευαισθησία στις ιογενείς, τις βακτηριδιακές και τις παρασιτικές λοιμώξεις
- Η ανεπαρκής ανοσολογική ανταπόκριση στους εμβολιασμούς (πχ., κατά της γρίπης και της ηπατίτιδας Α)
- Η μείωση της απόδοσης στο σχολείο
- Η επιρρέπεια στα ατυχήματα
- Η ενόχληση και η αναστάτωση της οικογένειας
Β) Μακροπρόθεσμες:
- Η παχυσαρκία
Η υπέρταση
- Ο διαβήτης τύπου 2
- Η στεφανιαία νόσος και το έμφραγμα
- Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- η χρήση αλκοόλ
- Τα ψυχιατρικά νοσήματα (αμφίδρομη σχέση με τη κατάθλιψη και τις άλλες διαταραχές της ψυχικής διάθεσης, και τη διαταραχή του άγχους)
- Οι απροσεξίες και τα λάθη στην εργασία
- Τα ατυχήματα
- Η κακή ποιότητα της ζωής
- Η μείωση του προσδόκιμου της ζωής
Η συνεχής απώλεια του ύπνου έχει ως αποτέλεσμα να συσσωρευτεί ο χρωστούμενος ύπνος, ο οποίος τελικά θα πρέπει να αναπληρωθεί. Για παράδειγμα, όταν παραμένουμε άγρυπνοι όλη τη νύχτα, το σώμα μας θα απαιτήσει να αναπληρώσει την κάθε ώρα από τον χαμένο ύπνο – παίρνοντας ένα υπνάκο ή αυξάνοντας τη διάρκεια του ύπνου στους επόμενους κύκλους – ή αλλιώς θα υποστεί τις συνέπειες αυτής της απώλειας. Ακόμη και η απώλεια μιας ώρας ύπνου, επί πολλές ημέρες μπορεί να έχει μια ισχυρή αρνητική συνέπεια στην απόδοση, τη σκέψη και τη ψυχική διάθεση, κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Θα πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι, η έγκαιρη αντιμετώπιση των διαταραχών του ύπνου, θα βελτιώσει σημαντικά, ή και θα αποκαταστήσει πλήρως τη μάθηση, την ακαδημαϊκή απόδοση, την ανάπτυξη, τη ψυχική διάθεση, τη συμπεριφορά και την άμυνα των παιδιών έναντι των λοιμώξεων.