Το κλινικό φάσμα της διαταραχής της αναπνοής που σχετίζεται με τον ύπνο περιλαμβάνει τις κλινικές καταστάσεις, που κυμαίνονται από το κατ’ εξακολούθηση ροχαλητό, και το σύνδρομο της αντίστασης στη ροή του αέρα δια μέσου της ανώτερης αεροφόρου οδού, έως την συνδεόμενη με τον ύπνο άπνοια. Το ροχαλητό αποτελεί μαζί με την αναπνοή με ανοιχτό το στόμα, τον ανήσυχο ύπνο, τα επεισόδια αναστεναγμού στον ύπνο, και τις παύσεις της αναπνοής – άπνοιες – ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα,της διαταραχής της αναπνοής, που σχετίζεται με τον ύπνο. Η σοβαρότητα του ροχαλητού μπορεί να ποικίλλει, από το ήπιο, το ενδιάμεσο έως το έντονο.
Τα κλινικά συμπτώματα και οι συνέπειες της διαταραχής της αναπνοής στα παιδιά, που σχετίζεται με τον ύπνο
Τα κλινικά συμπτώματα |
Οι συνέπειες |
Από το ιστορικό :Το συχνό ροχαλητό ( > 3 νύχτες/εβδομάδα) Η εργώδης – κοπιαστική – στη διάρκεια του ύπνου αναπνοή Οι θορυβώδεις αναστεναγμοί στον ύπνο Η ασυνήθης στάση του σώματος στη διάρκεια του ύπνου – καθιστή ή με υπερέκταση του λαιμού Η αναπνοή από το στόμα Η ρινική συμφόρηση –‘’ μπούκωμα’’ Η εφίδρωση στον ύπνο Η κυάνωση Η νυχτερινή ενούρηση Η μαρτυρία προσωρινών παύσεων της αναπνοής στον ύπνο Οι κεφαλαλγίες μετά την αφύπνιση Η υπνηλία την ημέρα Η διάσπαση της προσοχής με υπερκινητικότητα Τα μαθησιακά προβλήματα Από τη φυσική εξέταση:Το χαμηλό ή το υπερβολικό σωματικό βάρος Η υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων Το αδενοειδικό προσωπείο Η κρανιοπροσωπική ανωμαλία Η μικρογναθία /ο οπισθογναθισμός Η υψηλή και θολωτή υπερώα Η ανεπαρκής θρέψη Η υπέρταση |
Νευρο- συμπεριφορικές:Η υπνηλία Η υπερκινητικότητα Η απροσεξία Οι διασπαστικές συμπεριφορές Η κοινωνική απόσυρση Η κατάθλιψη, το άγχος, η χαμηλή αυτοεκτίμηση
Καρδιαγγειακές:Η υπέρταση Η πνευμονική καρδιά Η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας Η δυσλιπιδαιμία Η αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης |
Επίπτωση
Το συνηθισμένο ροχαλητό παρατηρείται στο 27% των παιδιών, ενώ η επίπτωση της αποφρακτικής άπνοιας του ύπνου κυμαίνεται, ανάλογα με τα διαγνωστικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται και τον πληθυσμό μελέτης, από το 1.2% έως το 5.7%. Η κορύφωση της επίπτωσης στα παιδιά συμβαίνει στην ηλικία μεταξύ των 2 και των 8 ετών – σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στην, παρατηρούμενη σε αυτή την ηλικία, υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Η πρόσφατη, επιδημικής έκτασης, παχυσαρκία των παιδιών και των εφήβων έχει συμβάλλει στη συνεχή αύξηση της επίπτωσης της αποδιδόμενης στον ύπνο διαταραχής της αναπνοής, ακόμη και στις περιπτώσεις ελαφριάς λεμφαδενικής υπερτροφίας. Στους άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες ανήκουν οι κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες και οι νευρομυικές διαταραχές.
Οι νεύρο-συμπεριφορικές συνέπειες της αποφρακτικής άπνοιας του ύπνου
Οι επιπλοκές της νεύρο- συμπεριφορικής κα της γνωσιακής δυσλειτουργίας είναι επαρκώς τεκμηριωμένες στα παιδιά με την αποδιδόμενη στον ύπνο αποφρακτική άπνοια. H συμπεριφορική δυσλειτουργία αποτελεί ένα συχνό χαρακτηριστικό στα παιδιά με την αποφρακτική υπνική άπνοια τα οποία μπορούν να προβάλλουν κλινικά με αυξημένη παρορμητικότητα, υπερκινητικότητα, επιθετικότητα και διαταραχές της διαγωγής. Έχει επίσης αναφερθεί η παρουσία της ελλειμματικής μνήμης, της μειωμένης προσοχής, της εκτελεστικής δυσλειτουργίας, και της κακής ακαδημαϊκής απόδοσης. Έχει επίσης αποδειχτεί ότι με τη θεραπεία της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας αποκαθίσταται οι νεύρο- συμπεριφορικές διαταραχές και βελτιώνονται οι ακαδημαϊκές αποδόσεις.
Η θεραπεία
Μια επιτροπή της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής (2012) ανέλυσε, από το 1966- 2000, 2115 τίτλους της διεθνούς Αγγλοσαξονικής βιβλιογραφίας, που αφορούσαν άτομα ηλικίας 2 έως 18 ετών και είχαν ως αντικείμενο τους την αποφρακτική υπνική άπνοια. Από αυτή την ανάλυση, η επιτροπή κατέληξε στα εξής συμπεράσματα αναφορικά με τη θεραπεία της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας:
Η αμυγδαλεκτομή/ αδενοειδεκτομή είναι αποτελεσματική στο 75 έως 100 % των παιδιών με την αποφρακτική υπνική άπνοια – ακόμη και των παχύσαρκων
- Τα παιδιά με αποφρακτική υπνική άπνοια, και κυρίως αυτά με υψηλό τον δείκτη αναπνευστικής διαταραχής, θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά μετά την εγχείρηση
- Μετά την εγχείρηση θα πρέπει να ακολουθεί ο πολύ- υπνογραφικός έλεγχος των παιδιών με την αποφρακτική υπνική άπνοια, και κυρίως εκείνων που συνεχίζουν να ροχαλίζουν και ο δείκτης της άπνοιας – υπόπνοιας, πριν από την επέμβαση ήταν υψηλός.
Η συνεχής χορήγηση του οξυγόνου υπό πίεση είναι αποτελεσματική στα παιδιά με την αποφρακτική υπνική άπνοια, αλλά συνήθως χρησιμοποιείται όταν καθυστερεί, αντενδείκνυται ή έχει αποτύχει η αδενοειδό- αμυγδαλεκτομή, και πολύ λιγότερο ως πρωταρχική θεραπεία.
- Στις άλλες συμπληρωματικές θεραπευτικές στρατηγικές περιλαμβάνονται: η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας, η μείωση του σωματικού βάρους και η αποφυγή των περιβαλλοντικών ρύπων