Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας του Φύλου στα Παιδιά

Ποια είναι η Διαφορά Μεταξύ του Γένους (Gender) και του Φύλου (Sex)

Gender =Τα χαρακτηριστικά τα οποία μια κοινωνία ή ένας πολιτισμός περιγράφει ως αρρενωπά ή θηλυκά

Sex =βιολογικά χαρακτηριστικά, δηλαδή χρωμοσώματα, ορμόνες, εσωτερικά και εξωτερικά γεννητικά όργανα

Το να είναι ένα παιδί αγόρι ή κορίτσι θεωρείται για τα περισσότερα παιδιά κάτι το απολύτως φυσικό. Κατά την γέννηση, τα μωρά ορίζονται αγόρια ή κορίτσια επί τη βάσει των σωματικών τους χαρακτηριστικών. Αυτή η διάκριση αναφέρεται στο “φύλο” του παιδιού. Όταν τα παιδιά είναι σε θέση να εκφράσουν τους εαυτούς τους, θα δηλώσουν ότι είναι ένα αγόρι ή ένα κορίτσι (ή ορισμένες φορές κάτι μεταξύ των δύο). Αυτή η δήλωση εκφράζει την “ταυτότητα του φύλου” τους. Στα περισσότερα παιδιά η ταυτότητα του φύλου τους συμφωνεί με το βιολογικό τους φύλο. Ωστόσο, σε μερικά παιδιά το ταίριασμα μεταξύ του βιολογικού φύλου και της ταυτότητας του φύλου δεν είναι τόσο ξεκάθαρο. Σε αυτό το άρθρο συζητείται το πώς οι γονείς μπορούν να προωθήσουν την θετική ανάπτυξη του φύλου στα παιδιά τους.

Πως Αναπτύσσεται η Ταυτότητα του Φύλου Στα Παιδιά;

Γύρω στην ηλικία των 2 ετών τα παιδιά έχουν επίγνωση των σωματικών διαφορών μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών. Πριν από τα τρίτα γενέθλιά τους, τα περισσότερα παιδιά μπορούν εύκολα να χαρακτηρίσουν τον εαυτό τους ως αγόρι ή κορίτσι. Περί την ηλικία των τεσσάρων ετών τα περισσότερα παιδιά έχουν μια σταθερή αίσθηση της ταυτότητας του φύλου τους. Στο ίδιο διάστημα της ζωής τους, τα παιδιά μαθαίνουν την συμπεριφορά του ρόλου των δύο φύλων – με άλλα λόγια “Τα πράγματα που κάνουν τα αγόρια” ή “Τα πράγματα που κάνουν τα κορίτσια”.

Μέχρι την ηλικία των τριών ετών, τα παιδιά μπορούν να ξεχωρίσουν τα παιχνίδια που συνήθως χρησιμοποιούν τα αγόρια ή τα κορίτσια και αρχίζουν να παίζουν με τα παιδιά του δικού τους φύλου συμμετέχοντας σε δραστηριότητες που χαρακτηρίζουν αυτό το φύλο. Για παράδειγμα, ένα κορίτσι μπορεί να έλκεται από τις κούκλες και το κουκλόσπιτο. Αντίθετα, ένα αγόρι μπορεί να παίζει παιχνίδια τα οποία είναι περισσότερο δραστήρια και απολαμβάνουν τα παιχνίδια με τα στρατιωτάκια, τα τουβλάκια και τα φορτηγάκια.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς:

Όλα τα παιδιά χρειάζονται να τους δοθεί η ευκαιρία να εξερευνήσουν τους διαφορετικούς ρόλους των δύο φύλων και τους διαφορετικούς τρόπους παιχνιδιού. Εξασφαλίστε ότι το περιβάλλον που μεγαλώνει το παιδί σας αντανακλά την ποικιλία έκφρασης στους ρόλους και των 2 φύλων και προσφέρει ευκαιρίες για όλους. Ακολουθεί η παρουσίαση ορισμένων ιδεών:

  • Παιδικά βιβλία ή πάζλ τα οποία να απεικονίζουν άνδρες και γυναίκες σε μη στερεότυπους και διαφορετικούς ρόλους για το φύλο τους (μπαμπάδες που αναλαμβάνουν τις δουλειές του σπιτιού, μητέρες που εργάζονται, άνδρες νοσηλευτές, αστυνομικίνες, κλπ.).
  • Μια μεγάλη σειρά από παιχνίδια για όλα τα παιδιά, όπως είναι: οι κούκλες μωρού, οχήματα παιχνιδιού, φιγούρες δράσης, κύβους κα.
  • Γύρω στην ηλικία των 6 ετών τα περισσότερα παιδιά περνούν την ώρα του παιχνιδιού τους με μέλη του ίδιου φύλου και μπορεί να έλκονται από σπορ και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με το φύλο τους. Είναι σημαντικό να επιτρέψετε στα παιδιά να επιλέξουν τα ίδια τα σπορ και τις άλλες δραστηριότητες με τις οποίες θέλουν να ασχοληθούν.

Πως Εκφράζουν Συνήθως τα Παιδιά την Ταυτότητα του Φύλου Τους

Εκτός από τις επιλογές των παιχνιδιών, των σπορ και των δραστηριοτήτων τους, τα παιδιά εκφράζουν συνήθως την ταυτότητα του φύλου τους και με τους ακόλουθους τρόπους:

  • Με τον τρόπο που ντύνονται ή χτενίζονται
  • Με το κύριο ή χαϊδευτικό όνομα που προτιμούν
  • Με τη κοινωνική τους συμπεριφορά που αντικατοπτρίζει ποικίλους βαθμούς επιθετικότητας, επικράτησης, εξάρτησης και πραότητας
  • Με τον τρόπο και το στιλ της συμπεριφοράς και των κινήσεων του σώματος και των άλλων μη φραστικών ενεργειών, οι οποίες αναγνωρίζονται ως αρρενωπές ή θηλυπρεπείς
  • Με τις κοινωνικές σχέσεις, όπως είναι το φύλο των φίλων, και τα άτομα τα οποία αποφασίζει να μιμείται

Ενώ η ειδική με το φύλο συμπεριφορά ενός παιδιού φαίνεται να επηρεάζεται από την ταύτισή του με τους άνδρες και τις γυναίκες στη ζωή του, η αίσθηση ότι είναι ένα κορίτσι ή ένα αγόρι – ταυτότητα του φύλου – δεν μπορεί να αλλάξει.

Τα Στερεότυπα του Φύλου

Με την πάροδο του χρόνου, η κοινωνία έχει αναγνωρίσει ότι τα στερεότυπα των ανδρικών και γυναικείων συμπεριφορών και χαρακτηριστικών είναι ανακριβή. Στο παρελθόν, στα κορίτσια επιτρεπόταν να κάνουν μόνο γυναικεία πράγματα, όπως να παίζουν με τις κούκλες ή να μαγειρεύουν. Τα περίμεναν να είναι περισσότερο παθητικά. Αντίθετα, περίμεναν τα αγόρια να είναι περισσότερο επιθετικά και να επιδεικνύουν μόνο αντρικές συμπεριφορές.

Οι Καιροί έχουν αλλάξει:

Οι προσδοκίες μας αναφορικά με το “Τι κάνουν τα κορίτσια” και το “Τι κάνουν τα αγόρια” έχουν αλλάξει. Τα κορίτσια συχνά πρωτεύουν στα σπορ και τα σχολικά μαθήματα τα οποία παραδοσιακά εθεωρούντο προνομιακό πεδίο των αγοριών. Αλλά και τα αγόρια συχνά αριστεύουν στα καλλιτεχνικά μαθήματα, τα οποία παραδοσιακά εθεωρούντο ως γυναικείο πλεονέκτημα. Σήμερα, όλα τα παιδιά εκδηλώνουν ορισμένες συμπεριφορές οι οποίες κάποτε εθεωρούντο ως τυπικές του αντίθετου φύλου – κανένα δεν επιδεικνύει αποκλειστικά αντρικά ή γυναικεία χαρακτηριστικά ή στοιχεία— και αυτό θεωρείται ως κάτι το απολύτως φυσιολογικό.

Όταν τα ενδιαφέροντα και οι ικανότητες ενός παιδιού είναι αντίθετα από αυτά που αναμένει η κοινωνία, αυτό συχνά υφίσταται τη διάκριση και τον εκφοβισμό. Είναι απολύτως φυσικό για τους γονείς να θέλουν να είναι το παιδί τους αποδεκτό από την κοινωνία. Ωστόσο, τα παιδιά χρειάζονται να νοιώθουν άνετα και καλά με τον εαυτό τους. Για παράδειγμα, εφόσον ο γιος σας δεν διακρίνεται στα σπορ, ή ακόμη και στη περίπτωση που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για αυτά, θα υπάρξουν πολλές άλλες ευκαιρίες και τομείς που θα μπορεί να τα πάει περίφημα. Το κάθε παιδί διαθέτει τις δικές του δυνάμεις και δυνατότητες και κάποιες φορές μπορεί να μην συμμορφώνονται με τις προσδοκίες της κοινωνίας ή τις δικές σας. Παρόλα αυτά αυτές οι δυνατότητες του, θα συνεχίσουν να αποτελούν μια πηγή επιτυχίας για το παρόν και το μέλλον του.

Συνεπώς, αντί να πιέζετε το παιδί σας να το βάλετε μέσα στο καλούπι της τρέχουσας ή της παραδοσιακής συμπεριφοράς του φύλου, βοηθήστε το να εκπληρώσει το δικό του μοναδικό δυναμικό. Να μην ανησυχείτε υπερβολικά  για το αν τα ενδιαφέροντα και οι δυνατότητες του παιδιού σας ταυτίζονται με τους παρόντες, καθορισμένους από την κοινωνία, ρόλους των δύο φύλων.