Προσωπική, Κοινωνική και Συναισθηματική Ανάπτυξη: Σύναψη σχέσεων

  Ένα Μοναδικό Παιδί

Παρατηρώντας το τι μαθαίνει ένα παιδί

Οι Θετικές Σχέσεις

Τι μπορούν να κάνουν οι ενήλικες

Τα Ενισχυτικά Περιβάλλοντα
Τι μπορούν να παρέχουν
οι ενήλικες
 

 

 

Γέννηση-

11 μηνών

 Απολαμβάνει τη συντροφιά των άλλων και επιδιώκει την επαφή με τους άλλους από τη γέννησή του.

Προσηλώνει το βλέμμα του στα πρόσωπα και μιμείται   τις κινήσεις του προσώπου(π.χ. προβάλλει προς τα έξω τη γλώσσα του,, ανοίγει το στόμα του και διευρύνει τα μάτια του).

Ανταποκρίνεται όταν του μιλούν . Για παράδειγμα, κουνάει τα χέρια και τα πόδια του, αλλάζει την έκφραση του προσώπου του,, κινεί το σώμα του και κάνει κινήσεις του στόματος.

Αναγνωρίζει και ανταποκρίνεται περισσότερο στη φωνή των βασικών φροντιστών του .Λάμπει το πρόσωπό του, και αυξάνει η δραστηριότητα όταν εμφανίζεται ένα γνώριμο πρόσωπο.

Ανταποκρίνεται σε αυτό που προσέχει ο φροντιστής του (π.χ. ακολουθώντας το βλέμμα του).

Του αρέσει όταν το αγκαλιάζουν και το σηκώνουν: ηρεμεί, κουρνιάζει μέσα στην αγκαλιά, χαμογελάει, κοιτάζει το πρόσωπο ή χαϊδεύει το δέρμα του φροντιστή του.

  Να βεβαιωθούν ότι τα βρέφη έχουν στο περιβάλλον τους το δικό τους  ξεχωριστό πρόσωπο , που τα γνωρίζει πολύ καλά  στα αλήθεια και κατανοεί τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους.

Να είναι εναρμονισμένοι  με τα βρέφη με ευαισθησία  και να τους παρέχουν θερμή, εγκάρδια, ευχάριστη και συνεπή φροντίδα, που να ανταποκρίνεται άμεσα στις ανάγκες  τους.

Να αγκαλιάζουν και να χαϊδεύουν τα βρέφη , αφού η ευαίσθητη  αφή βοηθάει στη δημιουργία του αισθήματος  της ασφάλειας και του ψυχοσυναισθηματικού δεσμού.

Να βεβαιωθούν ότι το πρόσωπο κλειδί ή ένα φιλικό άτομο είναι παρών για να υποδεχτεί και να χαιρετίσει  ένα μικρό βρέφος στη αρχή της συνεδρίας, και να το παραδώσει στα χέρια των γονέων του στο τέλος της, έτσι ώστε να βοηθηθεί το βρέφος , χωρίς να διακοπεί η επικοινωνία με τους γονείς του.

Να ασχοληθούν με παιχνιδιάρικες δραστηριότητες  οι οποίες ενθαρρύνουν τα βρέφη  να ανταποκρίνονται , ή να μιμούνται τους ενήλικες.

Να ακολουθούν  τη δραστηριότητα του βρέφους , επαναλαμβάνοντας  την εκφορά του λόγου του, αντιγράφοντας τις κινήσεις του και δείχνοντας του ότι το ακούτε με προσοχή και ενδιαφέρον.

Να διακρίνουν  πότε τα βρέφη  τους αποστρέφονται, επισημαίνοντας την  ανάγκη για λιγότερη διέγερση

Να μάθουν από τους γονείς τους τα παιχνίδια που διασκεδάζουν  τα βρέφη, και να τα χρησιμοποιούν ως βάση για το παιχνίδι τους. με αυτά.

Συζητήστε με τα βρέφη σας για τα ξεχωριστά σας άτομα , όπως είναι τα μέλη της οικογένειάς σας( π.χ. ο παππούς και η γιαγιά). 

  Να βεβαιωθούν ότι το προσωπικό έχει επίγνωση της σπουδαιότητας του συναισθηματικού δεσμού στις σχέσεις.

Να βεβαιωθούν ότι το πρόσωπο κλειδί πλαισιώνεται και από ένα φιλικό άτομο το οποίο γνωρίζει το βρέφος και την οικογένειά του, και  να μπορεί να επέμβει όταν κριθεί απαραίτητο.

 Σε περιόδους αλλαγών (π.χ. σε αλλαγές βάρδιας) να βεβαιωθούν ‘ότι  το προσωπικό  χαιρετάει και   καλωσορίζει  τα βρέφη και  τους άλλους που το συνοδεύουν. Αυτό θα συμβάλει στην ανάπτυξη τριμερών  σχέσεων  ασφάλειας και εμπιστοσύνης

Να οργανώσουν .τη διάθεση  ένας προς ένα  χρόνου , προκειμένου να αλληλεπιδρούν  με κάθε ένα από τα βρέφη  τα οποία βρίσκονται  σε κατάσταση εγρήγορσης και ετοιμότητας για ανταπόκριση και είναι πρόθυμο να επικοινωνήσει.

Να τους επιδεικνύουν φωτογραφίες της οικογένειας και των άλλων προσφιλών ατόμων.

Να ανταλλάσσουν γνώσεις που αφορούν τις γλώσσες  με το προσωπικό και τους γονείς και να  τοποθετήσουν  ένα πίνακα ή ένα βιβλίο με χαιρετισμούς σε όλες τις γλώσσες ,που χρησιμοποιούνται  στο κλινικό περιβάλλον και τη κοινότητά τους.

Να επαναλαμβάνουν τους χαιρετισμούς  στην αρχή και το τέλος της κάθε συνεδρίας, έτσι ώστε τα βρέφη να αναγνωρίζουν και να αποκτούν οικειότητα με τις καθημερινές τελετουργικές διαδικασίες.

 

 

 

8-20 μηνών

 Επιζητεί να αποσπάσει τη προσοχή των άλλων με διάφορους τρόπους και να έχει μαζί τους κοινωνική αλληλεπίδραση.

Δημιουργεί σχέσεις με συγκεκριμένα άτομα.

Είναι επιφυλακτικό με τα άγνωστα άτομα.

Αλληλεπιδρά με τους άλλους και εξερευνά καινούριες καταστάσεις όταν υποστηρίζεται από ένα γνώριμο πρόσωπο

Δείχνει να ενδιαφέρεται για τις δραστηριότητες των άλλων και αντιδρά διαφορετικά  στα παιδιά και τους ενήλικες (π.χ.  να ενδιαφέρεται περισσότερο  να παρατηρεί τα παιδιά από τους ενήλικες, ή να προσέχει περισσότερο όταν του μιλούν παιδιά.

 

 

16-26 μηνών

Παίζε δίπλα σους άλλους.

Χρησιμοποιεί ένα γνωστό ενήλικα ως ασφαλή βάση από την οποία εξορμάει για να εξερευνήσει αυτόνομα  –χωρίς Καμία  βοήθεια —  το περιβάλλον του( π.χ. αποτολμά  να απομακρυνθεί για να παίξει και να αλληλεπιδράσει με τους άλλους , αλλά όταν κυριευθεί από άγχος επιστρέφει για  ένα  αγκάλιασμα και καθησύχαση.

Παίζει μαζί με ένα γνωστό του ενήλικα (π.χ. κυλάει μια μπάλα εμπρός – πίσω.

Να συμπεριλάβουν όλα τα παιδιά σε ένα περιβάλλον φιλόξενο και περιποιητικό του ενός προς τον άλλο.

Να προσφέρουν  την απόλυτη προσοχή τους όταν τα παιδιά τους κοιτάζουν και περιμένουν μια ανταπόκριση

Να παρέχουν στα παιδιά τη δυνατότητα  της εξερεύνησης παρέχοντάς τους μια ασφαλή βάση .

Να βοηθούν τα μικρά παιδιά να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων , χαρακτηρίζοντας τα αισθήματα όπως είναι η λύπη ή η ευτυχία.

Να παίζουν παιχνίδια με ονομαστική αναφορά στα παιδιά, προκειμένου να τα καλωσορίσουν στο κλινικό περιβάλλον  και να τα διευκολύνουν να γνωριστούν μεταξύ τους και με το προσωπικό.

Να αποτιμούν συχνά  τον τρόπο που ανταποκρίνονται  στα διαφορετικά παιδιά.

Να βεβαιωθούν  ότι υπάρχουν αρκετές ευκαιρίες για το κάθε παιδί να συμμετέχει στο παιχνίδι μαζί με τα  άλλα παιδιά  και να παίζει ομαδικά παιχνίδια , κάτω από τη στενή  επίβλεψη ενός γνωστού ενήλικα.

Να  προμηθεύουν  ζευγάρια αντικειμένων , προκειμένου να ενθαρρύνουν  τον ενήλικα και το παιδί  να μιμηθούν  ο ένας τον άλλο σε ένα συνεργάσιμο παιχνίδι τους(π.χ.  δύο παρόμοια μουσικά  όργανα).

 

 

 

22-36 μηνών

Ενδιαφέρεται για το παιχνίδι των άλλων παιδιών και αρχίζει να συμμετέχει  σε αυτό.

Αναζητεί την παρέα των άλλων παιδιών για να μοιραστεί μαζί τους εμπειρίες.

Επιδεικνύει  στοργή, τρυφερότητα και ενδιαφέρον για τα άτομα που τους είναι ξεχωριστά και ιδιαιτέρως  αγαπητά.

Μπορεί να δημιουργήσει μια ιδιαίτερη σχέση με ένα άλλο παιδί.

Να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά έχουν στη διάθεσή τους  τις κατάλληλες ευκαιρίες για συμμετοχή και συνεργασία  με τους άλλους.

Να τα βοηθούν να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τους κανόνες της συμμετοχής και της σύμπραξης με τους άλλους , όπως είναι  το να ‘’Περιμένουν τη σειρά τους ‘’στο παιχνίδι.

Να συνεχίζουν να συμπεριλαμβάνουν στις συζητήσεις τους και τη σημασία των συναισθημάτων , όπως είναι η λύπη, η ευτυχία ή το να νοιώθει κάποιος  θυμό .

Να τους υποδείξουν με το προσωπικό τους παράδειγμα τους τρόπους αναγνώρισης του πως αισθάνονται τα άλλα άτομα και το πώς μπορούν να τα παρηγορήσουν και να τα συμπαρασταθούν.

Να δώσουν τον απαραίτητο χρόνο στα παιδιά προκειμένου να είναι  μαζί  με το πρόσωπό τους κλειδί, είτε από μόνα  τους , είτε μέσα στην ομάδα που εποπτεύει αυτό.

Να δημιουργούν ειδικούς χώρους μέσα στους οποίους να μπορούν να κουβεντιάζουν με φίλους ( π.χ. μέσα σε ένα ζεστό και αναπαυτικό δωμάτιο το οποίο να διαθέτει με τις aπαραίτητες ανέσεις.

Να παρέχουν εκείνα τα μέσα  τα οποία να προάγουν τη συνεργασία μεταξύ των παιδιών, όπως είναι τα ομαδικά παιχνίδια με μια μπάλα.

 

 

 

30-50 μηνών

Μπορεί να συμμετέχει σε ομαδικό παιχνίδι μαζί με άλλα παιδιά, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό του, με νέες εξεζητημένες ιδέες ( π.χ. η δημιουργία  μιας δραστηριότητας με αναπαράσταση ρόλων , μαζί να δημιουργούν  με τα άλλα παιδιά ).

Ξεκινά το παιχνίδι , δίνοντας στους συνομηλίκους το σύνθημα της συμμετοχής τους.

Διατηρεί τη συνέχεια του παιχνιδιού ανταποκρινόμενο σε αυτά που αναφέρουν ή κάνουν τα άλλα παιδιά.

Επιδεικνύει φιλική συμπεριφορά , ξεκινώντας συζητήσεις  και δημιουργώντας καλές σχέσεις  με συνομηλίκους  και γνωστούς ενήλικες.

Να βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν θετικές σχέσεις, αποδοκιμάζοντας και καυτηριάζοντας σε κάθε ευκαιρία  τα αρνητικά σχόλια και τις ανεπίτρεπτες ενέργειες σε βάρος των συνομηλίκων τους ή των ενηλίκων.

Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να επιλέγουν να παίζουν  με φίλους από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, έτσι ώστε όλοι μέσα στη παιδική ομάδα να βιώνουν ότι είναι αποδεκτοί.

Να βοηθούν τα παιδιά να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των άλλων , επεξηγώντας τους και χαρακτηρίζοντας τις διάφορες μορφές τους ,και συγκεκριμένα, το τι σημαίνει να είναι κάποιος λυπημένος, ευτυχισμένος, θυμωμένος, μοναχικός, τρομαγμένος  ή ανήσυχος.

Να σχεδιάζουν να βοηθούν τα παιδιά που δεν έχουν κάνει ακόμη φίλους.  

Να οργανώνουν δραστηριότητες  που απαιτούν συνεργασία, όπως είναι τα παιχνίδια με απλωμένο σεντόνι και με κρίκους.

Να εξασφαλίζουν τη σταθερότητα του προσωπικού,των σχέσεων του προσώπου κλειδί, και στη συγκρότηση των παιδικών ομάδων.

Να προσφέρουν  στα παιδιά  χρόνο, χώρο και υλικά  προκειμένου να  τους δοθεί  δυνατότητα  της μεταξύ τους συνεργασία  με διαφορετικούς τρόπους ( π.χ. η ομαδική υλοποίηση διαφόρων κατασκευών ).

 

Να διαθέτουν ένα χώρο κατάλληλο για την αναπαράσταση διαφόρων ρόλων και εφοδιασμένο με τα κατάλληλα μέσα και υλικά, τα οποία να ανταποκρίνονται  στο τρόπο ζωής των οικογενειών και των κοινοτήτων των παιδιών.

 

Να επιλέξουν βιβλία, μαριονέτες  και κούκλες  που βοηθούν τα παιδιά να εξερευνήσουν  τις  ιδέες τους σχετικά με τους φίλου και ς και τη φιλία  και να αναφερθούν και  στα συναισθήματά τους ( π.χ. ‘όταν κάποιο παιδί λέει:’’Εσύ δεν παίζεις ‘’).

 

 

 

40-60+ μηνών

Αναλαμβάνει  τη πρωτοβουλία για την έναρξη  συζητήσεων, παρακολουθεί με προσοχή και λαμβάνει υπόψη του το τι λένε οι άλλοι.

Επεξηγεί και αποσαφηνίζει τις γνέσεις και τις αντιλήψεις του και υποβάλει τις κατάλληλες ερωτήσεις στους άλλους.

Λαμβάνει μέτρα για την επίλυση των διαφορών που έχει με τα άλλα παιδιά( π.χ. με την αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης).

Ο  Στόχος της Πρώιμης Μάθησης

Να συνεργάζονται τα παιδιά στο παιχνίδι , συμμετέχοντας και  αναλαμβάνοντας εκ περιτροπής να κάνουν κάτι . να λαμβάνουν υπόψη τους τις μεταξύ τους σκέψεις και ιδέες για το πώς θα οργανώσουν τη δραστηριότητά τους, Να επιδεικνύουν ευαισθησία  στις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων , και να διαμορφώνουν θετικές σχέσεις με τους ενήλικες και τα άλλα παιδιά.  

Να βοηθήσουν τα παιδιά να συνδεθούν  με τα άλλα άτομα με ένα άμεσο, ανοικτό και ανεπιφύλακτο τρόπο ( π.χ. να μη διστάζουν να ζητούν βοήθεια ή να ελέγχουν και να διασταυρώνουν πληροφορίες).

Να  τους υποδεικνύει με το προσωπικό του παράδειγμα το πώς να είναι διακριτικά, και ευγενικά και στο πώς να ανταποκρίνονται στις  διαπροσωπικές τους σχέσεις.

Να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά και οι ενήλικες  δημιουργούν  ευκαιρίες  να συζητούν και να ακούνε με προσοχή ο ένας τον άλλο  και να εξηγούν τις ενέργειές τους.

Να προσέχουν και να ανταποκρίνονται  στις ιδιαίτερες ανάγκες  των παιδιών να μάθουν την Ελληνική  ως μια πρόσθετη γλώσσα .

Να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά με τη πάροδο του χρόνου θα έχουν τις ευκαιρίες να γνωριστούν  με όλα τα άλλα παιδιά  μέσα  στην ομάδα, και όχι μόνο με τους στενούς τους  φίλους.

Να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά θα  έχουν ευκαιρίες να δημιουργήσουν σχέσεις  με το πρόσωπό τους κλειδί, είτε μεμονωμένο είτε μέσα από μικρές ομάδες παιδιών.

Να προσφέρουν δραστηριότητες  που να περιλαμβάνουν τη τήρηση  σειρά προτεραιότητας και καταμερισμού ρόλων μέσα σε μια μικρή ομάδα παιδιών.