Ένα Μοναδικό Παιδί

Εκτιμάται και γίνεται απολύτως σεβαστή η διαφορετικότητα των ατόμων. Δεν γίνεται καμία διάκριση σε βάρος κανενός παιδιού και καμίας οικογένειας.

Τα περιβάλλοντα των παιδιών

• Όλα τα παιδιά είναι πολίτες με όλες τις αξιώσεις και τα δικαιώματα
• Η μεταχείριση όλων των παιδιών θα πρέπει να είναι ισότιμη -ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας και ικανοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει  να γίνεται καμία διάκριση σε βάρος τους, ανάλογα με τις αντιλήψεις, τις σκέψεις ή τα λόγια τους,  με το ποια είναι η οικογενειακή τους προέλευση, ποια γλώσσα μιλούν, με τι ασχολούνται οι γονείς τους, αν είναι κορίτσια ή αγόρια, αν είναι πλούσια ή πτωχά ή αν έχουν κάποια αναπηρία.
• Όλα τα παιδιά έχουν το ισότιμο δικαίωμα να εισακούονται και να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους, κάτω υπό οποιεσδήποτε συνθήκες .

Ομοιότητα  και Διαφορετικότητα

• Όλα τα παιδιά χρειάζονται την ανάπτυξη, η οποία υποβοηθείται από τις ευκαιρίες που τους παρέχονται για την εξερεύνηση και την αποκάλυψη του κόσμου και των πραγμάτων που τα περιβάλουν.
• Η ανάπτυξη ορισμένων παιδιών μπορεί να κινδυνεύει. Για παράδειγμα, αυτό το κίνδυνο διατρέχουν:
  • Τα ανάπηρα παιδιά και εκείνα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
  • Εκείνα τα παιδιά των οποίων οι οικογένειες είναι κοινωνικά αποκλεισμένες, όπως είναι οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της ανεργίας, της έλλειψης στέγης, της φτώχειας και της εξαθλίωσης, εκείνες των οποίων ο ένας από τους γονείς είναι ανάπηρος ή πάσχει από κάποιο ψυχικό νόσημα.
  • Τα παιδιά από μετακινούμενες κοινότητες, από πρόσφυγες, από γονείς που αναζητούν πολιτικό άσυλο και εκείνα που ομιλούν διαφορετικές γλώσσες.
• Όλα τα παιδιά δικαιούνται να απολαμβάνουν μια ευχάριστη και άνετη ζωή, υπό συνθήκες που θα τα βοηθήσουν να συμμετέχουν στα δρώμενα της κοινωνίας και να αναπτύσσονται ως άτομα, με τις δικές τους πολιτισμικές και πνευματικές πεποιθήσεις.
• Οι γιατροί θα πρέπει να βεβαιωθούν ότι οι γνώσεις τους που αφορούν τις διαφορετικές πολιτισμικές ομάδες είναι εκσυγχρονισμένες, και να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους απέναντι στα άτομα τα οποία διαφέρουν από αυτούς.

H Πρώιμη Υποστήριξη

• Είναι σημαντικό να διαπιστωθεί η ανάγκη για υποστήριξη όσο το δυνατό νωρίτερα. Χωρίς αυτή τα παιδιά δεν θα λάβουν τη βοήθεια που χρειάζονται στο κατάλληλο χρόνο, και με τον τρόπο που είναι ο σωστός για αυτά.
• Η πρώιμη υποστήριξη των παιδιών περιλαμβάνει τη συζήτηση με την οικογένειά τους και την αμφίδρομη ανταλλαγή των απαραίτητων πληροφοριών.
• Για τα παιδιά που έχουν σοβαρότερες και πολυπλοκότερες πρόσθετες υποστηρικτικές ανάγκες, στο σχεδιασμό θα πρέπει να συμμετέχει κάθε άτομο που βρίσκεται σε επαφή μετο παιδί. Αυτή η διαδικασία θα συντονίσει την υποστήριξη και θα προωθήσει τη μάθηση με τον αποτελεσματικότερο τρόπο.
• Σημαντικό στοιχείο της ολοκληρωμένης πρακτικής θεωρείται και η γνώση του πότε και πως θα πρέπει να αναζητηθεί η βοήθεια του ειδικού  αναπτυξιολόγου.

Η Αποτελεσματική κλινική εφαρμογή

• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να αναγνωρίσουν εκείνες τις δικές τους ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά,που συμπίπτουν με εκείνα των άλλων παιδιών.
• Βεβαιωθείτε ότι προωθείτε ενεργά τις ίσες ευκαιρίες και τη πρακτική κατά των διακρίσεων, εξασφαλίζοντας  έτσι ότι όλα τα παιδιά και οι οικογένειες  νοιώθουν ότι είναι ενταγμένα και αποδεκτά μέσα στη κοινωνία ,είναι ασφαλή και χαίρουν της εκτίμησης και του σεβασμού των άλλων.
• Ρωτήστε τους γονείς να σας αναφέρουν αν χρειάζονται κάποιες ειδικές υπηρεσίες και κάποιο εξοπλισμό, στη περίπτωση που τα παιδιά τους χρειάζονται κάποια πρόσθετη υποστήριξη.
• Υποστηρίξτε τα παιδιά να συνάψουν φιλίες και βοηθείστε τα να συλλογιστούν τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει ένα καλό φίλο.

Προκλήσεις και Διλήμματα

• Διασφαλίστε ότι καλύπτονται οι ανάγκες του καθενός παιδιού ,ακόμη και όταν, έστω και προσωρινά, θα πρέπει να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο με ένα παιδί που είναι νέο στο περιβάλλον, ή του οποίου η συμπεριφορά προκαλεί την αύξηση του ενδιαφέροντός σας.
• Επικεντρώστε το ενδιαφέρον σας αποκλειστικά και μόνο στις ανάγκες του παιδιού, όταν και ο ένας γονέας  του έχει σημαντικές ανάγκες.
• Διατηρήστε τα ιστορικά των παιδιών, τα οποία προορίζονται για την αποκλειστική και απολύτως εμπιστευτική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των συναδέλφων ,στη διάθεση μιας ομάδας ευρύτερης διυπηρεσιακής συνεργασίας, ενώ εσείς αποτελείτε το εμπιστευτικό άτομο επαφής και διαμεσολάβησης για ένα παιδί και την οικογένειά του.

Η Απήχηση στη Κλινική Πράξη

Πως θα μπορούσε μια οικογένεια που επισκέπτεται το χώρο σας να γνωρίζει ότι όλα τα παιδιά είναι ευπρόσδεκτα και υπολήπτονται; Παρατηρώντας το αν :

• Υπάρχουν πληροφορίες με εικόνες, λέξεις ή πινακίδες που να διευκολύνουν  τη πρόσβαση στο χώρο της εξυπηρέτησης σας;
• Δέχεστε ένα ζεστό χαμόγελο και μια θερμή χειραψία από την/τον υπάλληλο υποδοχής των επισκεπτών;
• Υπάρχουν φωτογραφίες με τα ονόματα του προσωπικού;
• Υπάρχει ένας πίνακας υποδοχής που να δείχνει παιδιά και οικογένειες από διάφορους πολιτισμούς να λένε  “καλώς ήλθατε” σε διαφορετικές γλώσσες;
• Υπάρχουν πινακίδες, σύμβολα, φωτογραφίες, ή αντικείμενα που να σχετίζονται  με τον τρόπο της ζωής των οικογενειών που χρησιμοποιούν τον συγκεκριμένο χώρο. Για παράδειγμα, ένα θρησκευτικό γεγονός που λαμβάνει χώρα δίπλα σε ένα γειτονικό πάρκο  και το παρακολουθούν παιδιά και οικογένειες της περιοχής τους;
• Υπάρχουν απεικονίσεις και διαγράμματα τα οποία θα αναφέρονται στο παιχνίδι των παιδιών, στην ανάπτυξη και τη μάθησή τους;
• Υπάρχει κάποιος χώρος που να διαθέτει καθίσματα για τους επισκέπτες;

Τα μικρά παιδιά είναι ευάλωτα σε σωματικές και συναισθηματικές βλάβες. Αναπτύσσουν την προσαρμοστικότητά τους τους όταν η σωματική και ψυχολογική τους ευημερία προστατεύεται από τους ενήλικες.

Να είναι ασφαλές και προστατευμένο

• Τα βρέφη και τα παιδιά είναι επιρρεπή στα ατυχήματα και τις βλάβες καθώς έχουν πολύ περιορισμένη την αίσθηση του κινδύνου και μαθαίνουν να εκτιμούν τους κινδύνους μόνο με τη βοήθεια και τη καθοδήγηση των ενηλίκων.
• Η ανάγνωση ιστοριών και ποιημάτων με αναφορές στα καθημερινά γεγονότα είναι ένας καλός τρόπος, αφού βοηθάει τα παιδιά να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους  στον ποιον μπορούν να εμπιστευτούν και στο πως θα μπορέσουν  διατηρήσουν την ασφάλειά τους.
• Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η υπερπροστατευτική  τακτική μπορεί να εμποδίσει τα παιδιά να μάθουν τους πιθανούς κινδύνους που τα απειλούν και στο πως θα μπορέσουν να προφυλαχτούν από αυτούς .
• Η γνώση του πότε θα πρέπει να πείτε “Όχι” και η πρόβλεψη του πότε και οι άλλοι θα πρέπει να πράξουν το ίδιο αποτελεί ένα μέρος της μάθησης που αφορά τη διατήρηση της ασφάλειας των παιδιών.

Η Ανακάλυψη των ορίων 

• Η εξήγηση και η αποσαφήνιση των ορίων, των κανόνων και των περιορισμών στα παιδιά τα βοηθάει  να κατανοήσουν το γιατί θα πρέπει να ισχύουν  οι κανόνες.
• Όταν καταστεί απολύτως σαφές στα παιδιά το τι επιτρέπεται και το τι απαγορεύεται να κάνουν μαθαίνουν να διακρίνουν το σωστό από το λάθος.
• Η διατήρηση της σταθερότητας και της συνέπειας των ορίων της συμπεριφοράς στο σπίτι και  στο χώρο της μαθησιακής παρέμβασης βοηθάει τα παιδιά να νοιώθουν σιγουριά, επειδή γνωρίζουν το τι είναι επιτρεπτό και το τι είναι ανεπίτρεπτο σε αυτούς τους χώρους.
• Όταν τα παιδιά απολαμβάνουν τη θερμή και πρόθυμη φροντίδα είναι περισσότερο πιθανό να αισθανθούν ασφαλή και πολύτιμα και να θελήσουν να  συμβάλουν στη διαμόρφωση των κανόνων που θα καθιστούν τα πράγματα “αμερόληπτα” για όλους.

Κάνοντας  επιλογές

• Η παραχώρηση στα παιδιά το δικαίωμα της επιλογής τα βοηθάει να μάθουν ότι ενώ υπάρχουν αρκετές στη διάθεση τους  επιλογές μπορούν να διαλέξουν μόνο μία κάθε φορά.
• Τα παιδιά που βοηθούνται να κάνουν επιλογές μαθαίνουν ότι κάποιες φορές μπορούν να έχουν, ή να κάνουν κάτι τώρα, ενώ άλλες στιγμές θα πρέπει να κάνουν υπομονή και να περιμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προκειμένου να εκπληρωθεί  μια συγκεκριμένη επιλογή τους.
• Το να προβαίνουν τα παιδιά σε επιλογές για ορισμένα πράγματα, όπως το τι να κάνουν ή το τι να φορέσουν τα βοηθάει να νοιώσουν ότι έχουν κάποιο βαθμό ελέγχου της καθημερινότητάς τους.
• Θυμηθείτε ότι μερικές φορές στις επιλογές περιλαμβάνεται  και η δυνατότητα της αποχής από κάτι, όπως π.χ. είναι η επιλογή της μη συμμετοχής όταν όλοι οι άλλοι συμμετέχουν.

Η Αποτελεσματική κλινική εφαρμογή

• Επιτρέψτε στα βρέφη και τα μικρά παιδιά να κάνουν εκείνα τα πράγματα που είναι ικανά να τα πραγματοποιήσουν μόνα τους, βοηθείστε στα πράγματα που  αδυνατούν να διαχειριστούν εξ ολοκλήρου από μόνα τους και υλοποιείστε αυτά τα πράγματα τα οποία δεν μπορούν να  κάνουν, ούτε με τη βοήθειά σας.
• Υποδείξτε τα σαφή και σταθερά όρια και φροντίστε να έχετε λογικές προσδοκίες.
• Συζητήστε με τους γονείς να εφαρμόζουν μια ομόφωνη και συνεπή προσέγγιση απέναντι στη προκλητική και ανεπίτρεπτη συμπεριφορά των παιδιών τους, όπως είναι το δάγκωμα  ή οι εκδορές με τα νύχια.
• Ακούστε με ιδιαίτερη προσοχή τι θέλουν να σας πουν τα παιδιά τα οποία αδυνατούν να εκφράσουν με λόγια τα συναισθήματά τους και προσπαθούν να επικοινωνήσουν με μη λεκτικά μηνύματα – χειρονομίες, εκφράσεις του προσώπου, κινήσεις του σώματος . Να μη παραλείψετε να αναλάβετε άμεση δράση και να ενδιαφερθείτε να διερευνήσετε και να παρακολουθήσετε την εξέλιξη των οποιωνδήποτε ανησυχιών των γονέων, ακόμη και όταν αυτές εκ πρώτης απόψεως θεωρούνται αβάσιμες.

Προκλήσεις και διλήμματα

• Διατηρήστε έναν αξιοπρεπή διάλογο με τους γονείς ή άλλους επαγγελματίες υγείας, ακόμα και εάν οι απόψεις τους αναφορικά με την ανατροφή των παιδιών διαφέρουν ριζικά από τις δικές σας.
• Παρέχετε επαρκείς ευκαιρίες και εμπειρίες για τα παιδιά σας, χωρίς όμως να θέτετε σε κίνδυνο την ασφάλειά τους.
• Δώστε στα παιδιά σας το χρόνο να σκεφτούν τί θέλουν και να εκφράσουν τις επιθυμίες τους, χωρίς να παρεμβαίνετε παίρνοντας εσείς τις αποφάσεις για λογαριασμό τους.
• Να είστε ευέλικτοι στην εφαρμογή σημαντικών κανόνων, ενώ ταυτόχρονα να παραμένετε σταθεροί στους κανόνες που βάζετε, ώστε να μην επέλθει σύγχυση στα παιδιά.

Η Απήχηση στη κλινική πράξη

Ποιες δραστηριότητες και εμπειρίες στο περιβάλλον τους τα βοηθούν να συλλογιστούν:

• Τα πράγματα που τα κάνουν να νοιώθουν καλά με τον εαυτό τους;
• Τα πρόσωπα που τα βοηθούν;
• Το πώς να εξασφαλίσουν την ασφάλειά τους;
• Το πώς να αναγνωρίζουν και να αποφεύγουν ένα ενδεχόμενο κίνδυνο;
• Οι λόγοι που τα οδηγούν να κάνουν συγκεκριμένες επιλογές;
• Ο λόγος που τους επιτρέπεται να κάνουν ή να έχουν κάποια πράγματα και όχι κάποια άλλα;

Η υγεία των παιδιών αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της συναισθηματικής, της ψυχικής ,της περιβαλλοντικής, και της πνευματικής ευημερίας τους και  στηρίζεται από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επιδεικνύεται σε αυτές τις πτυχές.

Η Αύξηση του σώματος και η ανάπτυξη

• Παρά το γεγονός ότι τα νεογέννητα μωρά διαφέρουν στο μέγεθος του σώματός τους οι ρυθμοί της ανάπτυξής τους είναι παρόμοιοι .
• Η υγεία και η ευημερία των παιδιών επηρεάζονται από τα γονίδια που κληρονομούν και από το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζουν.
• Η ανάπτυξη των παιδιών είναι ταχύτατη τα πρώτα τρία έτη της ζωής τους.
• Τα παιδιά πραγματικά προοδεύουν και ευημερούν όταν καλύπτονται οι  σωματικές και οι ψυχοσυναισθηματικές τους ανάγκες.

 Η Σωματική Υγεία

• Η σωματική υγεία περιλαμβάνει τη φυσιολογική αύξηση του μεγέθους του σώματος και των λειτουργιών του οργανισμού  των βρεφών και των μικρών παιδιών. Αυτά διαθέτουν μια βιολογική ώθηση – παρακίνηση- να χρησιμοποιούν τις σωματικές τους δεξιότητες και να επωφελούνται από τη σωματική τους δραστηριότητα.
• Η απόκτηση της σωματικής υγείας δεν περιορίζεται απλά και μόνο στη λήψη θρεπτικών τροφών .Σε αυτήν εμπλέκονται: το καθαρό και ασφαλές περιβάλλον,  η κατάλληλη ενδυμασία, η φροντίδα της υγείας, και η πρόσβαση σε ευχάριστες στιγμές εκτός σπιτιού.
• Για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά η ανάπαυση και ο ύπνος είναι το ίδιο σημαντικά με τη καλή τροφή
• Θυμηθείτε ότι τα παιδιά αποκτούν τον πλήρη έλεγχο του σώματός τους σταδιακά.

Η Ψυχοσυναισθηματική Υγεία

• Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά έχουν ψυχοσυναισθηματική υγεία όταν καλύπτονται οι ανάγκες τους και γίνονται αποδεκτά τα συναισθήματά τους. Απολαμβάνουν τις σχέσεις πους όταν είναι στενές, εγκάρδιες και υποστηρικτικές.
• Η σύναψη φιλιών και η συναναστροφή με άλλα άτομα βοηθούν τα παιδιά να αισθανθούν θετικά για τον εαυτό τους και για τους άλλους.
• Τα παιδιά αποκτούν μια αίσθηση ευημερίας –ευτυχίας και άνεσης – όταν ενθαρρύνονται  να αναλάβουν την ευθύνη της προσφοράς της βοήθειας τους σε εύκολες δουλειές που τους ενδιαφέρουν.
• Τα παιδιά αισθάνονται ότι ανήκουν σε ένα περιβάλλον αναπτυξιακής και μαθησιακής φροντίδας τους όταν συμμετέχουν σε αυτό και οι γονείς τους.

Η Αποτελεσματική κλινική εφαρμογή

• Ανακαλύψτε τους καλύτερους δυνατούς τρόπους , προκειμένου να προσφέρετε εκείνη τη φροντίδα, την ανατροφή, τη διαπαιδαγώγηση και τη μάθηση οι οποίες  να αρμόζουν απολύτως με τις ιδιαίτερες ανάγκες και τα ξεχωριστά ενδιαφέροντα  του καθενός βρέφους ή μικρού παιδιού.
• Αναγνωρίστε το γεγονός ότι οι γονείς , οι παππούδες και οι γιαγιάδες μπορεί να διαθέτουν πολλές σημαντικές γνώσεις και εμπειρία  από το μεγάλωμα  των παιδιών τους, τις οποίες ευχαρίστως θα τις μοιράζονταν μαζί σας.
• Προσφέρετε στα παιδιά τις κατάλληλες ευκαιρίες για να εξερευνήσουν, να παίξουν και να μάθουν μέσα σε ένα ασφαλές και προφυλαγμένο περιβάλλον, χωρίς να σας διαφεύγει το γεγονός ότι η  κινητικότητα και η ικανότητα της μετακίνησης αποτελούν σημαντικά στοιχεία για την ανάπτυξη των παιδιών.
• Να βάζετε λογικούς παιδαγωγικούς και πειθαρχικούς κανόνες οι οποίες να ταιριάζουν με  την ηλικία, το επίπεδο της ανάπτυξης και τους ρυθμούς του παιδιού σας και να του δίνουν ένα πρότυπο στο τρόπο λειτουργίας της καθημερινότητάς του .
• Επιδιώξτε να αποκτήσετε εκείνες τις γνώσεις που θα σας επιτρέψουν να αναγνωρίζετε τη κακοποίηση και τη παραμέληση ενός παιδιού και να γνωρίζετε ποιον θα πρέπει να συμβουλευθείτε σε περίπτωση ανησυχίας σας για τη σοβαρότητα του περιστατικού

Προκλήσεις και Διλήμματα

• Το να διασφαλιστεί η ασφάλεια του παιδιού χωρίς να παρεμποδιστεί η  παιδαγωγική ανάληψη κάποιου κινδύνου.
• Η αναγνώριση των επιπρόσθετων απαιτήσεων των βρεφών και των μικρών παιδιών με ειδικές ανάγκες , και η δυσκολία του προγραμματισμού σας , έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι αυτά τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα της πρόσβασης σε υπηρεσίες παρόμοιες με τους υγιείς συνομηλίκους τους.
• Η ανάγκη της εξατομικευμένης σωματικής, πνευματικής και ψυχοσυναισθηματικής ευημερίας του καθενός παιδιού χωριστά, ενώ συγχρόνως αναγνωρίζεται ότι η κάλυψη των αναγκών των παιδιών ανήκει και αποτελεί ένα μέρος των αναγκών μιας ομάδας.
• Η αναγνώριση του να διατηρείται και να γίνεται αποδεκτό το υγιές ενδιαφέρον των παιδιών για τα δικά τους σώματα, τη προσωπική του ευτυχία και  ευημερία και τις διατροφικές τους προτιμήσεις, και  ταυτόχρονα να τα μαθαίνουμε να κατανοήσουν γιατί ορισμένες επιλογές είναι περισσότερο υγιεινές  από άλλες .

Η Απήχηση  στη κλινική πράξη

Σκεφτείτε ποιες τροφές προτείνετε να απολαμβάνουν τα παιδιά.

• Με ποιο τρόπο ενθαρρύνετε τα παιδιά το πώς να γνωρίζουν να επιλέγουν τις μικροποσότητες τροφών που καταναλώνονται μεταξύ των κύριων γευμάτων – σνακ;
• Πως παρουσιάζονται τα παιδιά οι τροφές από διαφορετικούς πολιτισμούς – ως κάτι το νέο και ασυνήθιστο, ή κάτι που μπορούν να το δοκιμάσουν;
• Πως βοηθάτε τα παιδιά να μάθουν για τη διατροφική αλυσίδα τα φυτά, την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, την επεξεργασία και τη χρήση των διαφόρων τροφών;

Σκεφθείτε τις ευκαιρίες που έχουν τα παιδιά για την ανάπαυση και τον ύπνο τους

• Υπάρχει μια ισορροπία στις δραστηριότητες, έτσι ώστε τα βρέφη και τα μικρά παιδιά να μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητα για κάποιο χρονικό διάστημα και να χαλαρώνουν ή να αναπαύονται  σε κάποιο  άλλο;
• Πως οι συνθήκες του περιβάλλοντος διευκολύνουν τις επιλογές των παιδιών για δραστηριότητα ή ανάπαυση; Υπάρχουν αθόρυβοι χώροι ή απομονωμένα δωμάτια, όπου μπορούν τα παιδιά να χαλαρώνουν καθώς και ευρύχωροι και ενδιαφέρουσες τοποθεσίες για έντονη και ελεύθερη κίνηση και δραστηριότητα;